نفرتیتی کیست؟ حقایقی باورنکردنی درباره ملکه نفرتیتی + عکس

نفرتیتی (Nefertiti) یکی از معروف‌ترین ملکه‌های مصر باستان بود که می‌توان از نظر میزان شهرت، او را هم‌رده با کلئوپاترا دانست. ملکه نفرتیتی و همسرش آخناتون (Akhenaten) در سال‌های 1353 تا 1336 پیش‌از میلاد، در یکی از چالش‌برانگیزترین و حتی باشکوه‌ترین دوره‌های فرهنگی مصر باستان حکومت می‌کردند. این ملکه، نقش بسزایی در دروان مصر باستان داشته و حقایق جالبی از او و اقداماتش در دسترس است؛ اما هنوز برخی از حقایق درباره این ملکه، آن‌طور که باید مطرح نشده است. در این مطلب از بلاگ لست‌سکند به بررسی برخی از این حقایق می‌پردازیم.

نفرتیتی کیست؟

ملکه نفرتیتی، همسر اصلی یکی از معروف‌ترین فرعون‌های مصر به‌نام آخناتون بود. نفرتیتی و همسرش در سلسله هجدهم مصر باستان بر این کشور حکومت می‌کردند و توانستند اصلاحات و اقدامات بزرگی را در این دوره برای سرزمین مصر انجام دهند. بانو نفرتیتی هنگام ازدواج 15ساله بود و همسر وی هم 16 سال بیشتر نداشت. درباره کودکی و دوران قبل از سلطنت نفرتیتی، اطلاعات و منابع موثقی در دسترس نیست و اغلب مطالب، مربوط به دوران پس از ملکه شدنش است. تا اینجا به‌طور کلی متوجه شده‌اید که نفرتیتی کیست، در چه دورانی زندگی می‌کرده و چه شغل و سمتی داشته است.

اقدامات بانو نفرتیتی و همسرش فرعون

پنج سال پس‌ از به سلطنت رسیدن همسر ملکه نفرتیتی، او و همسرش، اقدامات اساسی زیادی را ترتیب دادند. یکی از این اقدامات اصلاحات مذهبی بود. همسر نفرتیتی، یعنی فرعون مصر، در ابتدا به‌نام آمن‌هوتپ چهارم شناخته می‌شد؛ اما در طی اصلاحات مذهبی سرزمین مصر، خود را آخناتون نامید؛ به‌معنای کسی که برای آتون سودمند است.

ملکه نفرتیتی همراه با همسرش، در این دوران، آیین مذهبی مصر را از پرستش چندخدایی به‌سمت پرستش خدای خورشید که «آتون» نامیده می‌شد، بردند. آتون در واقع جنبه تغییریافته خداوند متعال بود و این مذهب بر پایه یکتاپرستی بنا نهاده شده بود. آن‌ها خود را از سلطنت مصر باستان جدا کردند و پایتخت جدیدی به‌نام عَمارنَه (Amarna) برای سلطنتشان ساختند و به آنجا نقل‌مکان کردند. این شهر به‌نام عمرانه هم شناخته می‌شد.

احداث شهر جدید

نفرتیتی و همسرش فرعون حدود سال 1346 قبل‌از میلاد، شهری به نام عمرانه در کرانه شرقی رودخانه نیل ساختند و پایتخت امپراتوری خود را به این شهر منتقل کردند. نیروی زیادی صرف ساخت این شهر جدید شد و برای اینکه سرعت ساخت‌وساز بیشتر شود، اغلب ساختمان‌های عمرانه را از خشت ساختند. هنوز بقایای این شهر وجود دارد و اگر با تور مصر به این کشور بروید، می‌توانید از آن بازدید کنید.

عموماً ساختمان‌سازی در مصر رواج داشته و ساخت‌وساز کار سختی برای مصریان باستان نبوده است. اهرام مصر هم گواهی بر این ادعاست؛ زیرا به‌شکل باورنکردنی ساخته شده‌اند. وقتی از نزدیک، عظمت بنا و سنگ‌های اهرام مصر را تماشا کنید، تصور فرایند ساخت آن برایتان باورنکردنی می‌شود. در شهر جدید عمرانه بسیاری از موضوعات مانند مذهب و هنر دستخوش تغییرات مهمی قرار شدند. به‌نوعی می‌توان این شهر را آغاز دوران شکوفایی بسیاری از عرصه‌ها در مصر بدانیم. در آن زمان، کشور مصر در موفق‌ترین و ثروتمندترین دوران خود قرار داشت.

گذشته‌ای نامعلوم

پیش‌تر اشاره کردیم که درباره گذشته بانو نفرتیتی اطلاعات موثقی در دسترس نیست و بابت شجره‌نامه او، نظریه‌های بسیاری از سوی مصرشناسان وجود دارد. برخی معتقدند که پدر نفرتیتی، مشاور ارشد چند فرعون بوده است که در این میان، احتمال دارد که آخناتون نیز یکی از آن فرعون‌ها بوده باشد. برخی دیگر نیز حدس می‌زنند که او شاهزاده خانمی از پادشاهی میتانی (Mitanni) در شمال سوریه بوده است. دیگر حدسیات، مربوط به مادر نفرتیتی است. عده‌ای معتقدند که نفرتیتی توسط نامادری بزرگ شده بوده است. نامعلوم بودن این موارد طبیعی است؛ زیرا این بحث به 1300 سال قبل‌از میلاد بازمی‌گردد و قطعاً بسیاری از شواهد و اسناد تا به امروز از بین رفته‌اند.

کهن‌ترین تمدن جهان را بشناسید

القاب زیاد نفرتیتی

در دوران قدیم، انتخاب القاب و عناوین مختلف برای افراد مهم و صاحب‌منصبی مانند پادشاهان، وزرا و اشخاص مطرح جامعه، رایج بوده است. بانو نفرتیتی به‌دلیل اینکه یکی از تأثیرگذارترین ملکه‌های مصر باستان بود، در زمان حکومت خود القاب بسیاری را در اختیار داشته است که از آن‌ها می‌توان به مواردی مانند ملکه وارث حکومت، بزرگ ستایش، بانوی زیبا، شیرینی عشق، بانوی دو سرزمین، همسر اصلی پادشاه، محبوب، همسر پادشاه بزرگ، بانوی همه زنان و خانم مصر عُلیا و سُفلا اشاره کرد.

نفرتیتی شبیه نام خود بود

«ملکه زیبا» معنای لغوی نفرتیتی است. نکته جالب اینجاست که طبق شواهد و مدارک، نفرتیتی به زیبایی شهره بوده و از همه‌لحاظ جذابیت داشته است. البته از زمانی که او و همسرش تغییر مذهب مصر را آغاز کردند، نفرتیتی قسمتی را به نام خود اضافه کرد و آن را به «نفرنفروآتون» تغییر داد. مصر باستان، زنان زیبای مشهوری داشته است که اغلب به‌علت زیبایی خاصشان به شهرت رسیده بودند. از زلیخا تا کلئوپاترا همگی زیبایی خیره‌کننده‌ای داشتند که آوازه‌اش دهان‌به‌دهان چرخیده و دلیل مهم شهرتشان شده است. در این میان، بانو نفرتیتی هم از این قاعده مستثنا نبوده و مطابق معنای اسمش، زیبایی چشمگیری داشته است.

نفرتیتی، زنی تأثیرگذار در تاریخ مصر

نفرتیتی و همسرش فرعون در درخشان‌ترین دوران تاریخ مصر باستان حکومت می‌کردند که این موضوع، احتمالاً باعث رؤیاپردازی‌های بلندپروازانه‌تر همسرش می‌شده است. در زمان سلطنت همسر نفرتیتی، شهر جدید عمارنه که پیش‌تر به آن اشاره شد، رونق هنری بسیار زیادی پیدا کرد؛ به‌طوری که در هیچ دورانی از سرزمین مصر، چنین رونق هنری تکرار نشد. سبک هنری در عمارنه، مؤلفه‌های خاصی داشت؛ به‌عنوان مثال، طبق آثار هنری به‌دست‌آمده از آن دوران، چهره‌ها اغراق‌آمیزتر و دست‌وپاها کشیده‌تر از حد معمول بودند.

نفرتیتی، زن بسیار قدرتمندی بود

او از همان ابتدا، همسر محبوب فرعون بود. براساس اسناد تاریخی، حاصل ازدواج نفرتیتی و همسرش شش دختر بود. با وجود اینکه نفرتیتی فرزند پسری به دنیا نیاورد؛ اما طبق مدارک، رابطه عاطفی بسیار قوی میان او و همسرش برقرار بود. همچنین معمولاً در مراسم و جشن‌های تشریفاتی، ملکه نفرتیتی به‌همراه همسرش فرعون شرکت می‌کرد.

هم محبوب، هم منفور

بااینکه ملکه نفرتیتی و همسرش در زمان حکومت بر مصر، ثروت بسیار زیادی را برای این کشور به وجود آوردند، اما آیین جدید آن‌ها، روند گذشته امپراتوری را بر هم زده بود. او به‌عنوان ملکه، به‌دلیل شخصیت جذابی که داشت، در میان مردم بسیار محبوب بود؛ اما از طرف دیگر، به‌علت نقش فعالش در تغییر آیین مذهبی مصر، تنفر افرادی را نیز برانگیخته بود؛ به‌طوری که پس از اتمام دوران حکومتشان، مردم دوباره به‌سوی چندخدایی رفتند و در عرض چند سال، شهر عمرانه متروک شد.

نفرتیتی احتمالاً بعد از فرعون به سلطنت رسیده است

برخی از دوران بانو نفرتیتی، جزو رموز تاریخی محسوب می‌شود؛ زیرا نام وی در دوازدهمین سال سلطنت همسرش ناپدید شده و دیگر اسمی از او در اسناد و مدارک وجود ندارد. نظریه غالب این است که احتمالاً نفرتیتی تغییر نام داده و از نام جدیدش به‌عنوان اسم رسمی استفاده می‌شده است. همچنین بعضی‌ها اعتقاد دارند وی بعد از مرگ همسرش به‌عنوان فرعون حکومت کرده است. اگر این موضوع واقعیت داشته باشد، نفرتیتی هم مثل حَتشـِپسوت (Hatshepsut) به‌عنوان یک فرعون زن بر مصر حکومت کرده است.

نفرتیتی، نامادری فرعون توت ‌عنخ‌آمون است؟

با توجه به برخی اسناد، نفرتیتی فرزند پسری نداشته است؛ بنابراین ولیعهدی که جانشین همسرش شده، توت عنخ‌آمون یا همان شاه توت، پسر همسرش بوده است. در این صورت، نفرتیتی نامادری توت عنخ‌آمون محسوب می‌شود؛ اما منابع دیگری ادعا داشتند که نفرتیتی، مادر توت عنخ‌آمون است که این ادعا براساس آزمایش‌های دی‌ان‌ای رد شد. در منابع، از مادر اصلی توت عنخ‌آمون با نام «بانوی جوان» یاد می‌کنند.

نفرتیتی در سریال یوزاسیف

به‌دلیل خوانش سخت نام‌های مصری و تعداد زیاد اشخاص تاریخی، احتمال اینکه خواننده، جایی درمیان اسامی گم شود و مطلب از دستش خارج شود، وجود دارد. برای درک بهتر این موضوع، می‌توانیم به سریال مشهور یوسف پیامبر(ع) اشاره کنیم و اشخاص نام‌برده در این مطلب را با شخصیت‌های این سریال مطابقت دهیم. نکته جالب اینجاست که نقشی از ملکه نفرتیتی هم در این سریال ایفا شده است. بازیگر مطرح سینما و تلویزیون، خانم لیلا بلوکات نقش نفرتیتی را بازی کرده‌اند.

شنونده داستان مصر از رادیو ماجرا باشید

علت مرگ نفرتیتی

تاکنون تحقیقات بسیاری درباره مرگ نفرتیتی صورت گرفته است؛ اما هیچ‌کدام اطلاعات قطعی و درستی را منتقل نکرده‌اند. علت مرگ نفرتیتی نامعلوم است. به همین دلیل، برخی محققان احتمال می‌دهند که نفرتیتی را تبعید کرده باشند و برخی محققان معتقدند که نفرتیتی پس از همسرش، سلطنت را ادامه داده است. با وجود تحقیقات گسترده، فعلاً هیچ اثری از زن آخناتون و مقبره‌اش وجود ندارد.

اخبار ضدونقیضی از علت مرگ و کشف مومیایی بانو نفرتیتی وجود دارد. برخی از منابع، علت مرگ نفرتیتی را بیماری نوشته‌اند و برخی دیگر علت را خودکشی هنگام زایمان یکی از دخترانش دانسته‌اند. در تحقیقات جدیدتر هم خبر کشف شدن بخشی از مومیایی ملکه نفرتیتی، دنیای باستان‌شناسی را تکان داده و با انجام آزمایش‌های دی‌ان‌ای متوجه شده‌اند که این مومیایی بانو نفرتیتی است؛ اما منابع دیگر، همچنان خبر از کشف نشدن مقبره نفرتیتی داده‌اند. بدین‌ترتیب هیچ نقل‌قول مشخص و صحیحی از این موضوع وجود ندارد و همچنان باید منتظر اخبار و کشف‌های جدید بود.

سخن آخر

با خواندن این مطلب متوجه شدید که نفرتیتی کیست، در چه دوره‌ای زندگی می‌کرده و چه شغل و سمتی داشته است. نکته اصلی، قطعی نبودن اطلاعات به‌دست‌آمده از اسناد و مدارک است. در این مطلب تا جای ممکن تلاش کردیم که موثق‌ترین اطلاعات را از بانو نفرتیتی در اختیار شما قرار دهیم؛ اما این مبحث به‌قدری قدیمی است که نمی‌توان بابت برخی عناوین و حقایق، نظر قطعی ارائه داد. شما هم اگر اطلاعاتی درباره ملکه نفرتیتی دارید، می‌توانید با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید.