خانه حسن پور Hasan Pour House

نادر نینوایی-اراک از جمله شهرهایی است که برای بخش بزرگی از جامعه ایرانی ناشناخته مانده است. بسیاری تصور می کنند که اراک شهری فاقد جاذبه های تاریخی است و این شهر را صرفا با شهرک صنعتی آن می شناسند. این کلیشه اما به هیچ وجه درست نیست و بافت تاریخی اراک با خانه های تاریخی اش برشی از فرهنگ و تاریخ این شهر زیبای استان مرکزی را به نمایش می گذارد.
یکی از شاخص ترین خانه های تاریخی اراک خانه حسن پور است. این خانه در نزدیکی بازار تاریخی اراک واقع شده است و از سال ۱۳۸۲ با کاربری موزه صنایع دستی فعالیت داشته و آثار هنرمندان استان مرکزی در آن به نمایش گذاشته شده است.
همین که از در چوبی خانه حسن پور به داخل حیاط بروید با دیدن درختان تنومند، باغچه های زیبا و آجرکاری های خانه پی به زیبایی های این خانه می برید.
پلکانی بازدیدکنندگان را از کوچه به داخل حیاط که ارتفاع پایین‌تری دارد رهنمون می کند، بنای دوطبقه خانه با آجرکاری های هنری و کاشی کاری های تزیینیاش، آدمی را به گذشته های دور شهر تاریخی اراک می برد.
امکان تماشای معماری فاخر اواخر قاجاریه و در کنار آن فرصت مشاهده هنرهای سنتی ایرانی در خانه حسن پور باعث شده که بازدید از بنای نعلی شکل خانه و سرک کشیدن در اتاق‌های شش دری و شاه نشین جاذبه مضاعفی برای بازدیدکنندگان داشته باشد.
*تاریخچه خانه حسن پور
خانه حسن پور در زمان احمد شاه قاجار بنا شده است و بیش از صد سال از عمر آن می گذرد.
آنطور که از اسناد به جا مانده بر می آید این بنا در اواخر حکومت قاجارها به خواست و دستور یکی از بازرگانان و تاجران فرش به نام حاج علی مشیری ساخته شده است.
در ابتدا این عمارت تاریخی کاربری نوعی شرکت فرش را داشته اما بعدتر تبدیل به محلی برای آموزش دانش آموزان شده و روی آن اسم «مدرسه مجیدی» را می گذارند. پس از مدتی اما با واگذاری خانه به فردی به نام جواد حسن پور صندلی های مدرسه جمع شده و خانه این بار کاربری مسکونی می یابد.
وارثان جواد حسن پور در سال ۱۳۴۷ این خانه تاریخی را به اداره میراث فرهنگی واگذار می کنند. سازمان میراث فرهنگی پس از ثبت ملی خانه حسن پور در سال ۱۳۷۹ پروژه بازسازی و مرمت خانه را کلید می زند.
در سال ۱۳۸۲ با اتمام مرمت و آماده شدن خانه، خانه تاریخی حسن پور تبدیل به موزه هنرهای دستی و سنتی شده و درهایش به روی علاقه مندان به هنر و تاریخ ایران باز می شود.
*معماری جالب توجه خانه
خانه حسن پور در زمینی به مساحت ۶۰۰ متر مربع بنا شده است. اتاق‌های زمستان‌نشین، مطبخ، انبار آذوقه و ورودی اصلی بنا در طبقه همکف قرار گرفته اند و اتاق‌های شاه‌نشین و تابستان‌نشین در طبقه اول هستند.
حیاط خانه با اتاق هایی در بخش شرقی، غربی و شمالی احاطه شده است و پنجره های تمام اتاق ها رو به حیاط باز می شود. شکل طراحی خانه بیانگر نگاه درونگرای رایج در گذشته های دور اراک(سلطان آباد) است.
نمای خانه با آجر کار شده است اما وجود کاشی های رنگی در نمای آجری جلوه ای خاص به ظاهر خانه داده است.
خانه حسن پور به دو بخش شبستان و اعیان نشین تقسیم می شود؛ اتاق ها و انبار، دستشویی، نانواخانه و آشپزخانه در قسمت شبستان قرار گرفته اند.
قسمت های مختلف بخش اعیان نشین بنا از طریق گذرگاه هایی به هم وصل شده اند. کف خانه حسن پور نیز حدودا یک و نیم متر پایینتر از سطح کوچه است و نور مورد نیاز برای اتاق ها از حیاط خانه تامین می شود.
در بخش های داخلی خانه بیشتر از مصالحی نظیر سنگ آهک، آجر، خشت، گل و چوب استفاده شده است و فضای خانه سبک و سیاق قدیمی خود را حفظ کرده است.
*آثار به نمایش در آمده در خانه حسن پور
خانه حسن پور که کاربری موزه ای پیدا کرده است از بخش های موزه ای مختلفی تشکیل شده است.
یکی از بخش های آن نمایشگاه خط و خطاطی است که آثار خوش نویسی و تذهیب هنرمندان در آن به معرض دید عموم در آمده است.
اگر به هنرهای دستی نظیر سفالکاری و آثار تهیه شده با شیشه و سرامیک علاقه دارید حتما سری هم به نمایشگاه سفال، سرامیک و شیشه خانه حسن پور اراک بزنید.
در این بخش آثار گوناگونی از ظروف شیشه ای، سرامیکی و سفالی در معرض دید عموم قرار گرفته است. از دیگر بخش های موزه نمایشگاه فرش و گلیم است که فرش های ساروق به همراه گلیم های نقش برجسته در آن در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته اند.
آثار قلم زنی اراک، ملیله کاری، ورشو و برنج بروجرد و دیگر صنایع دستی که با فلز ساخته شده اند در بخش نمایشگاه فلز و آثار حجمی قرار گرفته است.
در بخش اثرهای چوبی و منسوجات مجموعه ای از آثار چوبی، لباس های سنتی، ترمه دوزی و لباس های اصیل ایرانی به نمایش در آمده اند و فرصت آشنایی بازدیدکنندگان با هنر و پوشاک اقوام مختلف ایرانی فراهم شده است.
موزه حسن پور اراک همه روزه به جز روزهای دوشنبه از ساعت ۸ صبح الی ۲۰ شب فعال بوده و امکان بازدید از آن برای علاقه مندان وجود دارد. البته باید در نظر داشته باشید که معمولا در نیمه دوم سال امکان کاهش زمان فعالیت موزه ها وجود دارد.
برای رسیدن به موزه حسن‌پور کافی است وارد بافت تاریخی اراک شده و مسیر خود را تا رسیدن به مجموعه بازار درگذار سپهداری ادامه دهید.
توجه داشته باشید که قدیمی ترین مدرسه شهر اراک یعنی مدرسه سپهداری و نیز حمام چهارسوق هم در اطراف خانه حسن پور قرار دارند. پس از بازدید از خانه حسن پور می توانید از این اماکن تاریخی و جاذبه های شهر اراک نیز دیدن کنید.

خانه حسن پور در گذر سپهداری بازار تاریخی اراک واقع شده و بیش از ۱۰۰ سال قدمت داره و تاریخ ساخت اون به زمان احمد شاه قاجار میرسه، از درب حیاط که وارد خانه می شوید تزیینات کاشی کاری و آجر کاری زیبا و یک حوض قشنگ ،چشم نوازی می‌کنه.
بانی این بنا حاج علی مشیری از تجار ( فرش ) معروف اراک بوده و در ابتدا اینجا به عنوان شرکت و نمایشگاه فرش مورد استفاده قرار می گرفته و چند صباحی نیز مدرسه ای به نام مجیدی در اون دایر بوده و نهایتا مرحوم جواد حسن پور از اون به عنوان منزل مسکونی استفاده می کرده،در سال ۱۳۴۷ میراث فرهنگی ملک رو از ورثه حسن پور می خره و باز سازی می‌کنه و نهایتا در سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی به ثبت میرسه.
این خانه در مساحت تقریبی ۶۰۰ متر مربع و در دو طبقه بنا شده و در طبقه همکف دارای مطبخ و انبار آذوقه و اتاق های زمستان نشین و در طبقه بالا اتاق های تابستانی و شاهنشین قرار داره.
خانه حسن پور در سال ۱۳۸۲ تبدیل به موزه صنایع دستی شد ولی متاسفانه در سالهای اخیر موزه تعطیل و فقط رستورانی در اون دایر هست.

بخش تاریخی شهر اراک و سمت بازار تاریخی اراک دارای چند اثر زیبا و دیدنی هست یکی از این اثار خانه حسن پور هست که در طرف بازار چهار سوق قرار داره که همونطور از نوشته های بنا میخوندم ساخت بنا مربوط به دوره قاجار هست یه بنا با نمای اجری زیبا که داخل بنا هم اثار مختلفی از سفال و شیشه و سرامیک به نمایش گذاشته شده در کل بنا ارزش بازدید رو داره

خانه حسن پور دربازار سرپوشیده اراک وبعداز چهارسوق می باشد ودر یکی از گذرهای بازار قرار دارد. خانه ای باصفا وقدیمی وقشنگ ودوطبقه است و ورودی آن بصورت پله که از دوطرف هست واردحیاط این عمارت می‌شویم. خوشبختانه به این عمارت مرمت وبازسازی شده است.

خانه حسن پور یکی از بناهای زیبا و تاریخی شهرستان اراک است که کاربریهای متفاوتی از جمله شرکت فرش، مدرسه، مسکونی و موزه داشته .برای دیدن از این بنای زیبا اگر از ابتدای بازار وارد میشوید پس از چهار سوق اولین گذر سمت چپ و اگر از انتهای بازار و از سمت میدان ارگ وارد میشوید آخرین گذر سمت راست نرسیده به چهار سوق است.این بنا شامل دوطبقه است و در حال حاضر موزه صنایع دستی می باشد‌.

موزه حسن پور که دربازار تاریخی سرپوشیده اراک قرار دارد وحدودا بعد از چهار سوق واولین گذردر سمت چپ می باشد. خانه زیبا وقشنگی است با بالکن بزرگ وحیاط باصفا باحوض بزرگ آبی در وسط آن که درآن وسایل قدیمی دیده می شود. که به زیبایی این مکان افزوده است.

خانه ی حسن پور در زمان احمدشاه قاجار ساخته و در ابتدا شرکت فرش و سپس مدرسه مجیدیه و چون آخرین مالک آن مرحوم جواد حسن پور بودند به نام خانه حسن پور خوانده میشود. برای رفتن به این مکان بایداولین گذرسمت چپ بعد از ۴ سوق بازار اراک به سمت انتهای بازار و یا از خیابان حصار اولین گذر بعد از ۴ سوق بسمت بازار را طی کنید. ورودی خانه درب چوبی و حالت دعوت کنندگی زیبایی دارد ،به محض ورود در سمت چپ و راست به دو پلکان بر میخورید که شما را با یکو نیم متر پایین بردن بسمت حیاط هدایت میکند ،درمرکز حیاط حوض فیروزه ای زیبایی قرار دارد. سمت راست حیاط موزه هست و سمت چپ آن رستوران و در حیاط هم میز و صندلی قرار دارد که سازه بنا با گل و خشت و چوب در دو طبقه ساخته شده است .من به شخصه از هنر دوره قاجار تنها کاشیهای زیبای این دوره را میپسندم که در پایه ی ستونهای این خانه نیز شاهد کاشیکاری های خوش رنگ و لعاب قاجاری هستید.بخاطر ماه مبارک امکان استفاده از رستوران و عکسبرداری وجود نداشت.