هرچند با آغاز طرح هدفمندی یارانهها، تاکید شد که بسیاری از قیمتها از جمله حمل و نقل عمومی تا اطلاع سازمان هدفمندی یارانهها تغییر نخواهد کرد؛ اما در همین زمان کوتاه، افزایش قیمت حاملهای انرژی تاثیر خود را روی تورهای گردشگری گذاشته است. در حال حاضر ابهامات و سئوالات متعددی درباره آینده این صنعت وجود دارد که بدون پاسخ باقیمانده است.
مدت کوتاهی بیش نیست که طرح هدفمندسازی یارانهها به اجرا گذاشته شده است؛ به دنبال آن نرخ برخی اقلام از جمله آب و برق، گاز و همچنین سوخت افزایش یافت و نرخ برخی دیگر قرار است ثابت مانده و تا پایان سال افزوده نشود!
یکی از مواردی که اعلام شده ثابت خواهد ماند، قیمت تورهای مسافرتی است. اما این پرسش پیش میآید که با افزایش قیمت اقلام متشکله و عوامل مؤثر مانند کرایه حمل و نقل بین شهری و درون شهری و یا هزینه آب و برق که هتلها باید بپردازند، چگونه قیمت تورها ثابت خواهد ماند؟
«ناصر گلدوست،، عضو هیئت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران درباره تأثیر اجرای طرح هدفمندسازی یارانهها بر گردشگری گفت: «در حال حاضر برای نتیجهگیری درباره هدفمندی یارانهها خیلی زود است، چون هیچ چیز مشخص نیست. از زمان اجرای یک قانون، لازم است حداقل 3 یا 4 ماه و حداکثر یک سال بگذرد تا بتوان اظهار نظر کرد.»
وی ادامه داد: «با گران شدن قیمت سوخت، یقینا کرایه حمل و نقل نیز افزایش مییابد. قیمت هواپیما نیز به زودی شاهد افزایش خواهد بود چون آن افزایش 30درصدی فقط باعث تساوی دخل و خرج شرکتها بود و صرفاً مانع ضرر شد اما موجب بهبود خدمات و سرویسدهی نشد. حال برای آن که خطوط هوایی بتوانند هزینه کنند و خدمات بهتری بدهند، قیمتها را افزایش خواهند داد. قیمت تورهای خروجی تغییر نخواهد کرد ولی قیمت تورهای داخلی زیاد میشود.»
گلدوست در پاسخ به این سؤال که وضعیت تورهای ورودی چگونه خواهد بود، به CHN گفت: «دراینباره که اصلا حرف نزنید؛ برای یک کشور 70 میلیونی، 50 هزار گردشگر سودی نخواهد داشت که حال بخواهیم تأثیر این طرح را بر قیمت تورهای ورودی در نظر بگیریم.»
با این اوصاف پرسش دیگری مطرح میشود که موضوع تبادل گردشگر با کشورهای دیگر چه وضعیتی خواهد داشت؟ عضو هیئت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران پاسخ داد: «چندی پیش سفری به ریاض داشتیم و با مسئولان گردشگری گفتوگو کردیم؛ در بازگشت از آن سفر با مدیران ایرانایر جلسه داشتیم و پیشنهاد دادیم تا دفتر ایرانایر در جده پایگاه گردشگری شود که در آن اطلاعات و راهنما در اختیار مراجعان قرار بگیرد.»
گلدوست در تکمیل سخنان خود گفت: «در حالی که حدود 2 تا 3 میلیون مسافر در سال به کشور عربستان میفرستیم، نمیتوانیم 300هزار مسافر از آن کشور داشته باشیم؟ البته منظورم این نیست که هر کس خواست انفرادی بیاید بلکه طوری باشد که برای کشور هم درآمدزایی داشته باشد. شما الان اگر بخواهید به کشور ایتالیا بروید باید یک آژانس هواپیمایی آن طرف، شما را تأیید کند، هتل، راهنما و حمل و نقل را از آن آژانس میگیرید و درآمدی به آن دفتر خواهد رسید. ولی اگر من انفرادی بروم هیچ کس درآمدی نخواهد داشت.»
گلدوست ادامه داد: «امور خارجه باید این کار را بکند؛ ویزا را به شرطی میدهم که یک آژانس، هتل را گرفته باشد، بلیت بگیرد و یا اصلا مانند کشور ترکیه لغو روادید کنیم. اگر دولت حمایت نکند، بخش خصوصی هیچ نقش و درآمدی نخواهد داشت. در کل بخش خصوصی توریستی در اصل 44 واقع نشده است؛ اتاق بازرگانی، ورود بخش خصوصی را 5/13 درصد اعلام کرده، به نظر شما از این میزان چقدر به بخش خصوصی گردشگری میرسد؟»
عضو هیئت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران در پاسخ به این سؤال که با توجه به نامشخص بودن هزینهها، برنامهریزی و قیمت تورهای آینده و بهویژه نوروز چگونه خواهد بود؟ گفت: «در حال حاضر کاری در این زمینه انجام نشده است، ممکن است برخی آژانسها با برخی هتلها قرارداد بسته باشند اما چون مشخص نیست که قرار است قیمت هتلها ثابت بماند و یا تغییر کند به تبع قیمت تور نیز نامشخص خواهد بود.»
در زمینه چگونگی ثابت ماندن قیمت تور با وجود تغییر هزینه عوامل مؤثر، یزدانپناه یکی از دستاندرکاران تور و گردشگری گفت: «در هر تور چند بخش به طور مستقیم و چند بخش نیز به شکل غیرمستقیم مؤثراند و حال مشخص نیست با تغییر قیمت 5 بخش از 7 بخش تشکیل دهنده یک تور، چگونه قیمت نهایی ثابت خواهد ماند؟»
وی در توضیح صحبت خود گفت: «سفری به یزد داشتیم و برای گروه 10 نفره یک هایس گرفته بودیم، راننده گفت چون ماشین 2700 است کارت سوخت ندارد و بنزین لیتری 700 تومان خواهد بود. بنابراین از شب ساعت 12 که خبر اجرای طرح هدفمندسازی یارانهها اعلام شد تا صبح ساعت 7 که میخواستیم ماشین بگیریم، 45درصد قیمت افزایش یافت. از آن طرف هتلی که 3 میلیون تومان پول برق میداده حالا باید 10 میلیون بدهد.»
یزدانپناه ادامه داد: «فعلا مشخص نیست آیا تمهیداتی در نظر گرفته شده یا خیر؟ جامعه هتلداران و سایر تأسیسات گردشگری چه برنامهای دارند؟ به همین دلیل ما که در حقیقت یک کارخانه متوسط از نظر اشتغالزایی هستیم، مستأصلیم و نمیدانیم چه تدبیری بیاندیشیم؟ همین روزها یک گروه مسافر آلمانی داریم که قیمت را 6 ماه پیش با آنها نهایی کردهایم و یا یک گروه در فروردین داریم که 3 ماه پیش قیمت با آنها نهایی شده است و طبق عرف ما 15درصد سود روی قیمت تمام شده در نظر گرفتهایم، حال اگر قرار باشد حمل و نقل به تنهایی 45درصد افزایش داشته باشد،تکلیف ما چیست؟»
این دستاندرکار تورگردانی گفت: «البته ما کسی نیستیم که کنترل خودمان را از دست بدهیم ولی هنوز نمیدانیم چه وضعیتی خواهیم داشت چون وضعیت خطوط هوایی،هتلها و حمل و نقل هنوز معلوم نیست. میدانیم که اگر بخواهیم وارد جامعه جهانی بشویم دیر یا زود باید این اتفاق میافتاد ولی به چه شکلی؟ به عنوان مثال اگر قیمتها تا عید ثابت میماند، فرصتی بود تا بستههای سفر نیز با شرایط هماهنگ شود.»