دانستنیهای ضروری در مورد تورهای گردشگری و توریستی

الف ) چگونه از معتبر بودن آژانس مسافرتی اطلاع حاصل نمائیم :

برگزاری هر گونه تور (گشت) درداخل، برگزاری تورها به مقاصد خارج از کشور و همچنین برگزاری تورهای ورودی به کشور از وظایف اصلی دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی دارای مجوز فعالیت تاسیس و بهره برداری از سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری بوده و فقط این دفاتر مجاز  به فعالیت تورگردانی هستند ، لذا ورود سایر اشخاص حقیقی و حقوقی و همچنین دستگاهها و نهادهای دولتی و خصوصی به امور تور گردانی ممنوع بوده و از نظر سازمان مزبور بعنوان دفاتر غیر مجاز و دخالت در کاردفاتر و شرکتهای خدمات مسافرتی و جهانگردی محسوب شده و متخلفین به مراجع قضایی معرفی می شوند ، لذا تبلیغ و راه اندازی هر گونه تور مسافرتی بدون داشتن مجوز فعالیت بند "ب" خلاف قانون توسعه صنعت گردشگری بوده و متخلفان به حبس تعزیری، جریمه نقدی و پلمپ مکان فعالیت محکوم و برای همیشه از حق داشتن دفتر خدمات مسافرتی و جهانگردی محروم خواهند شد. بنابراین مسافران هنگام سفر با تور باید به یک نکته مهم توجه کنندکه این دفاتر حتماً داراى مجوز باشند چرا که دفاتر خدمات مسافرتى مجاز استانداردهاى لازم را دارند و تنها با داشتن این موارد به آنها مجوز اعطا مى‌شود.ضمن اینکه اگر تخلفى توسط این دفاتر صورت بگیرد، مسافر تحت حمایت سازمان بوده و بنا به صلاحدید سازمان ضمانت‌نامه آنها به نفع مسافر توقیف خواهد شد . شما تورهاى مسافرتى را یا از میان صفحات آگهى روزنامه‌ها و یا از طریق دوستان و آشنایان خود پیدا مى‌کنید.اما به یاد داشته باشید که روزنامه‌ها هیچ تعهدى نسبت به صحت و سقم آگهى‌هاى چاپ شده خود ندارند. پس براى جلوگیرى از پیش آمدن هر مشکل احتمالى ابتدا با کارشناسان گردشگرى سازمان میراث فرهنگى، صنایع‌دستى و گردشگرى تماس بگیرید و براى اولین قدم از مجاز بودن فعالیت آژانس مورد نظر خود اطمینان حاصل کنید . این کار شما حسن بزرگى دارد، زیرا اگر بعد از سفر براى شما مشکلى پیش آید این سازمان مى‌تواند آژانس مجوز دار را بازخواست و حق‌تان را مسترد کند. ولى اگر آژانس منتخب شما غیرمجاز باشد فقط از طریق قانونى و شکایت به مراجع حقوقى مى‌توانید پرونده خود را دنبال کنید.شما می توانید بدون هیچگونه معطلى اطلاعات مورد نیاز خود را از سازمان میراث فرهنگى، صنایع‌دستى و گردشگرى استان محل اقامت خود دریافت کنید.به یاد داشته باشید که مثلا در تهران حدود 950 دفتر خدمات مسافرتى فعالیت دارد و پیدا کردن یک آژانس معتبر امر بسیار ساده‌اى است.

ب ) چند نوع قرارداد تور وجود دارد :

ذکر این نکته ضرورى است که اصولاً در بخش تور دو نوع قرارداد وجود دارد نوع اول قراردادى است که بین آژانس های مسافرتی و مسافران منعقد مى‌ گردد و نوع دوم قراردادی است که بین آژانس‌های مسافرتی و مجریان یا کارگزاران تورهاى مسافرتى انعقاد می یابد . یکى از مشکلات موجود در بخش گردشگری کشور عدم انعقاد قرارداد های نوع دوم می باشد بدیهی است درصورت بروز هر گونه مشکل در این خصوص آژانس‌ طرف قرارداد با مسافران (آژانس ثبت‌نام کننده) پاسخگو خواهد بود .به هر حال آنچه برای شما از اهمیت بسزائی برخوردار است آشنائی با انواع قرارداد های نوع اول می باشد .بنا براین در این بخش به توضیح این مهم خواهیم پرداخت .

با توجه به نوع سفر انتخابی ، سه نوع قرارداد تورهاى داخلى، خارجى و کشور امارات پیش روى شما قرار خواهد گرفت.

1) قرارداد تورهاى داخلى :

این قرارداد در دو صفحه تنظیم شده است که در صفحه اول آن مشخصات دقیق متقاضیان و همچنین جزییات سفر ذکر شده و در صفحه دوم قرارداد مقررات سفر در 13 بند پیش‌بینى شده است و در آن موضوعاتى مانند همراه داشتن شناسنامه عکس‌دار، لغو تور در صورت نرسیدن به حدنصاب 15 نفر و . . . را مى‌بینیم . اگر این قرارداد را به‌طور دقیق مطالعه کنید به احتمال قوى مشکلى نخواهید داشت. نکته مهم در مورد تورهاى گروهى این است که قیمت آن بنابر نوع خدمات ، توافقى است و سازمان متولى، مانند چند سال گذشته بر قیمت‌ها نظارتى ندارد. تا سال 82 قیمت تورهاى ارائه شده باید به تصویب سازمان ایرانگردى و جهانگردى مى‌رسید اما در سال 83 ریاست وقت سازمان میراث فرهنگى، صنایع‌دستى و گردشگرى این دستورالعمل را لغو کرد. به عقیده کارشناسان امور گردشگرى مراجعات مکرر دفاتر خدمات مسافرتى براى تأیید قیمت تورها علاوه بر اینکه باعث بى‌اعتبارى پروانه فعالیت مى‌شد، کارشناسان مربوطه را با مشکلات متعدد مواجه مى‌ساخت .

2 ) قرارداد تورهاى خارجی به غیر از امارات متحده عربی:

در صورتى که قصد سفر با تورهاى خارج از کشور به غیر از امارات را داشته باشید، قرارداد را در سه صفحه و 24 بند مشاهده مى‌کنید، این قراردادها نسبت به تورهاى داخلى جزئیات بیشترى دارد و در آنها ذکر شده است که تا دو هفته قبل از پرواز باید تمام مبلغ تور را تسویه کنید و علاوه بر آن تأمین هزینه‌هاى ارزى برعهده شما است.در یکى از بندهاى قرارداد تأکید شده است که درصورت انصراف از سفر بسته به اینکه در چه مرحله‌اى قبل از سفر قصد انصراف داشته باشید از 10 درصد تا 50 درصد مبلغ تور جریمه مى‌شوید.در این قراردادها ارائه ضامن معتبر بر حسب نیاز، عدم تعهد آژانس درخصوص صادر نکردن روادید ازسوى سفارتخانه‌ها، الزام رعایت شئونات اسلامى آمده است.یک نکته مهم دیگر در این میان به چشم مى‌خورد و آن خوددارى از بازگشت به کشور پس از سفر است یعنى شما با یک تور به کشورى مى‌روید اما به هر دلیل برنمى‌گردید که در این صورت ضمانت‌نامه‌اى که در اختیار دفتر خدمات مسافرتى است به این دلیل ضبط مى‌شود.

نکته مهم : اگر قصد سفر گروهى به کشورهاى عضو شینگن، انگلستان، ایالات متحده، کانادا، استرالیا، ژاپن و مصر را داشته باشید به خاطر بسپارید که دفاتر خدمات مسافرتى باید براى اجراى این تورها مجوز لازم را دریافت کرده باشند.آنها باید نوع خدمات خود را به سازمان میراث فرهنگى، صنایع‌دستى و گردشگرى ارائه کنند و این سازمان نیز درصورت داشتن صلاحیت آژانس مربوطه مجوز برگزارى تورها را صادر مى‌کند.

3 ) قرارداد تورهاى خارجی مربوط به کشور امارات متحده عربی:

قرار داد تورهاى امارات متفاوت است قرارداد ارائه خدمات مسافرتى کشور امارات متحده عربى نیز در سه صفحه تنظیم شده است.در بخش ویزای این قرارداد شرایط نوع درخواست ویزا، مبلغ آن، اعتبار ویزا و عدم تعهد دفاتر به تأخیر صدور ویزا ذکر شده است.اما یکى از مهمترین موارد این قرارداد مرفوض شدن ویزا از طرف دولت امارات است به این معنى که اگر دولت امارات به هر دلیل به شما ویزا ندهد، دفتر خدمات مسافرتى در این باره هیچ تعهدى ندارد و با ارائه ویزاى مرفوضى هزینه آن را دریافت مى‌کند.توجه کنید که براساس قانون این کشور همراه داشتن داروهاى کدئین دارجرم محسوب و با شما برخورد مى‌شود در نتیجه از بردن این داروها خوددارى کنید.

ج ) هنگام عقد قرارداد تور چه نکاتی را باید مد نظر داشت :

3-1 ) قرارداد منعقده فیمابین شما و آژانس ثبت نام کننده می بایست حتماً دارای مهر آژانس و امضاء مدیر و یا نماینده آن باشد .

3-2 ) چنانچه لازم است هنگام ثبت نام در تور و عقد قرارداد وجهی از طرف شما به آژانس ثبت نام کننده پرداخت گردد به یاد داشته باشید که حتماً در ازای پرداخت وجه ، رسید معتبر که بر روی ورقه سربرگ دار و ممهور به مهر آژانس ثبت نام کننده است دریافت دارید .

3-3 ) درصورتیکه تور مورد نظر شما نیاز به ویزا دارد و برای اخذ آن لازم است پاسپورت شما در اختیار آژانس ثبت نام کننده قرارگیرد حتماً در ازای ارائه پاسپورت ، رسید معتبر که بر روی ورقه سربرگ دار ممهور به مهر آژانس ثبت نام کننده است دریافت دارید .

3-4 ) به توضیحات شفاهی آژانس ثبت نام کننده که در رابطه با شرح خدمات تور انتخابی شما ارائه می گردد اکتفا ننمائید و هر آنچه گفته می شود را در متن قرارداد لحاظ نمائید .

3-5 ) این حق شماست که از برنامه سفر قبل از ثبت نام آگاهی داشته باشید بنابراین هنگام عقد قرارداد آنرا از آژانس ثبت نام کننده بخواهید

3-6 ) بر اساس مقررات سازمان میراث فرهنگى، صنایع‌دستى و گردشگرى بیمه کردن تمامی مسافران شرکت کننده در تور الزامی می باشد بنابراین از بیمه بودن خود هنگام ثبت نام اطلاع حاصل نموده و از آژانس ثبت نام کننده بخواهید که در قرارداد به آن اشاره نماید .

3-7 ) برگزاری جلسه توجیهی قبل از اجرای برنامه سفر در مسیر های دور ضروری بوده و می بایست توسط آژانس مجری اجرا گردد .

3-8 ) داشتن راهنمای تور (تور لیدر ) از ضروریات هر تور بوده و می بایست این مهم در قرارداد مربوطه لحاظ گردد .

در تورهای زمینی نکات ذیل را مورد توجه قرار دهید :

از آنجا که عقد قرارداد در خصوص کلیه تورها با هر قیمت و خدماتی الزامی است و آژانس ها و مراکز ارائه دهنده خدمات گردشگری ملزم به عقد قرارداد با مسافر هستند ، لذا توصیه می گردد ضمن توجه به نکات زیر ، از آژانس ثبت نام کننده بخواهید تا آنها را در قرارداد تور لحاظ نماید :

تاریخ و روز رفت و برگشت ، نوع خودرو و در صورت امکان شماره صندلی مسافران.

محل صرف صبحانه و نوع آن . مثلاً صبحانه بصورت بوفه عرضه می گردد یا پکیج بسته بندی شده مسافرتی؟

مشخصات هتل و یا هتل های محل اقامت با قید ستاره و یا درجه آن .

نوع اتاق و مدت اقامت .

محل (محل های) سوار شدن مسافرین و ساعت حضور ایشان در محل .

اگر تور دارای وعده های غذائی است (ناهار ، عصرانه و یا شام ) ، نوع غذا ، محل صرف آن و چگونگی سرو قید شود.

مکان های مورد بازدید و قید این نکته که هزینه ورودیه ها به عهده چه کسی است(مسافر و یا آژانس برگزار کننده)؟

وجود راهنمای تور که دارای کارت معتبر از سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری باشد .

از دیگرتوصیه های مهم به مسافران تورهای داخلی بویژه تورهای یک روزه :

همراه داشتن کفش و لباس مناسب براساس وضعیت آب و هوای شهر و استانی که قصد سفر به آن را دارید.

همراه داشتن وسایل شخصی نظیر لیوان ، حوله ، مسواک ، دمپایی ، کلاه و عینک آفتابی (در فصل تابستان)

جدا نشدن از گروه در گشتهای گروهی و از راهنما در گشتهای انفرادی .

همراه داشتن شماره موبایل راننده و راهنمای تور.

همراه داشتن شناسنامه و یا کارت شناسایی و نیز شماره تلفنی که بتوان در مواقع اضطراری با بستگان شما تماس حاصل نمود .

اصطلاحات بکار رفته هنگام نرخ گذاری تور

پکیج Package : به مجموعه امکانات و سرویس هائی اطلاق می گردد که در تور گردآمده و بصورت بسته مسافرتی به مسافرین ارائه می گردد. این امکانات و سرویس ها ممکن است شامل بلیط هواپیما ، اتوبوس و یا قطار ، اقامت در هتل به تعداد شب های مورد نظر ، ترانسفر از فرودگاه مقصد به هتل و بالعکس ، گشتهای محلی ، راهنما ، بیمه و. . . باشد

P.P In SGL (Per Person In Single Room) یعنی قیمت به ازای نفر بزرگسال در اتاق تک نفره.

P.P In DBL (Per Person In Double Room) یعنی قیمت به ازای هر نفر بزرگسال در اتاق دو نفره. به هر نفر یک تخت استاندارد تعلق میگیرد .

P.P In TPL (Per Person In Triple Room) یعنی قیمت به ازای هر نفر بزرگسال در اتاق سه نفره. به  هر نفر یک تخت استاندارد تعلق میگیرد .

CHD 2-6: یعنی قیمت به ازای هر کودک 2 تا 6 سال مشروط به اقامت در اتاق والدین بدون حق استفاده از تخت مجزا (No Bed).

CHD 6-12: یعنی قیمت به ازای هر کودک 6 تا 12 سال مشروط به اقامت در اتاق والدین با حق استفاده از تخت مجزا - تخت سفری (Extra Bed). لازم به ذکر است این اطفال بنا به درخواست والدین خود می توانند بدون استفاده از تخت سفری در اتاق والدین خود اقامت نمایند مشروط براینکه مغایر با مقررات هتل نباشد.

INF Infant)) یعنی قیمت به ازای هر کودک زیر 2 سال (نوزاد) مشروط به اقامت در اتاق والدین و بدون حق استفاده از تخت مجزا (No Bed).معمولاً در محاسبه نرخ تور ، بابت اقامت نوزاد در هتل چیزی دریافت نمی گردد .

د ) اگر به هر دلیلى گردشگران به مشکل برخورد کردند، چه اقداماتى باید انجام دهند:

براساس مقررات اگر هر مسافر قبل و بعد از سفر ، چه از نظر کیفیت تور و چه از نظر نوع خدمات ارائه شده ناراضى باشد ، مى‌تواند به سازمان میراث فرهنگى، صنایع‌دستى و گردشگرى استان محل اقامت خود مراجعه نموده ، طرح دعوی نماید . بنابراین اگر در طول سفر مشکلى داشتید ، از برخورد با مسئولین تورها اجتناب ورزیده ، از طریق سازمان متولى پرونده را پیگیرى نمائید . در این صورت شما مى بایست پس از مراجعه به ‌سازمان موصوف نسبت به تکمیل فرم شکایت از قبل طراحی شده اقدام و تقاضای رسیدگی نمائید .

معمولاً سازمان پس از دریافت شکایت ، در کوتاه ترین زمان ممکن نسبت به تشکیل جلسه کارشناسی در خصوص رسیدگی به شکایت دریافتی اقدام می نماید . در جلسه مزبور آژانس دار، مسافر یا وکیل قانونی وی ، نماینده حقوقى سازمان ، مسئول امور دفاتر و دو نفر از کارشناسان انجمن‌هاى صنفى ایران و استان حضور داشته و به شکایت مطروحه رسیدگى مى‌کنند و بعد از انجام بررسى های کارشناسی ، رأى لازم صادر مى‌شود که الزام‌آور خواهد بود. بدیهی است اگر قرارداد کتبى ( تیپ سازمانى ) را در اختیار داشته باشید و ثابت کنید که خدمات استاندارد را دریافت نکرده‌اید ، حتماً خسارت وارده به شما جبران خواهد شد.