علاوه بر آنه مردم در جوامع مختلف به عنوان غذا مصرف می‌کنند، خود آداب غذا خوردن هم بخشی از فرهنگ محسوب میشود. با سفر به کشورها و حتی شهرهای مختلف می‌توان متوجه این فرهنگ‌های متفاوت شد. اختلاف در شهرهای مختلف یک کشور به دلیل یک فرهنگ مسلط در کل جامعه، ممکن است چندان مشخص نباشد امّا وقتی بین کشورهای مختلف سفر می‌کنید ممکن است حتّی شاهد آدابی باشید که در دیگر ملت‌ها، توهین و دور از تمدن محسوب شود امّا در یک جامعه دیگر، بخشی از آداب است. آنچه مهم است این مسئله است که در مشاهده چنین مواردی قضاوت نکنیم و فرهنگ‌ها را بر اساس معیارهای خودمان دسته‌بندی نکنیم. گاهی افراد با دیدن چنین مواردی، به مردم محلی واکنش نشان می‌دهند؛ مثلا آنها را مسخره می‌کنند یا مورد توهین قرار می‌دهند!
بنابراین، اگر علاقمند به سفر و دیدن فرهنگ‌های گوناگون هستیم، باید بدانیم که هر فرهنگ ویژگیهای خودش را دارد و یکی از دیگری برتری ندارد. البته با گسترش فرهنگ جهانی، به مرور کشورها به یکدیگر شبیه می‌شوند و متاسفانه خرده فرهنگ‌های محلی درون این فرهنگ جهانی هضم میشود، بنابراین ممکن است فرهنگ غالب یک منطقه به مرور به همان شکل جهانی تبدیل شود و دیگر شاهد شیوه‌های مختلف غذا خوردن در مناطق مختلف جهان نباشیم یا در مناطق روستایی و محلی آن فرهنگ‌های گذشته را ببینیم. با این مقدمه، با هم نگاهی به آداب غذا خوردن در کشورهای مختلف میندازیم.
فرهنگ غذا در کشورهای آسیای جنوب شرقی
بیشتر مردم این بخش از جهان، به جای قاشق و چنگال، با دست غذا می‌خورند حتّی در رستوران‌های محلی‌شان هم قاشق و چنگال ندارند. با توجه به اینکه مردم این مناطق، بیشتر برنج می‌خورند، برای با دست خوردن غذاهایشان سبک خاص خودشان را دارند؛ به این صورت که چهار انگشت دست راستشان را به صورت قاشق خم می‌کنند و وقتی به سمت دهان می‌برند، از انگشت شست هم کمک می‌گیرند و غذا را به داخل دهان هل می‌دهند. در واقع، آن چهار انگشت به اضافه انگشت شست، کار قاشق و چنگال را برایشان انجام می‌دهد. مردم این مناطق، ظرف آبی هم کنار ظرف غذایشان می‌گذارند که اگر خواستید، انگشت‌هایتان را در آن بشویید. گفته شده که قرن‌هاست مردم آسیای جنوب شرقی به این صورت غذا می‌خورند.
آداب غذا خوردن در چین
شاید عادت داشته باشید سر میز که می‌شینید و منتظر غذا هستید، دست‌هایتان را با آرنج روی میز بگذارید، امّا به خاطر داشته باشید اگر به چین سفر کردید این کار را انجام ندهید، زیرا برای چینی‌های گذاشتن آرنج روی میز غذا بی‌ادبی است.
از طرفی، غذاهای چینی را معمولا با چوب‌های آنها می‌شناسیم؛ چوب‌های بلندی که نقش قاشق چنگال را بازی می‌کنند و کمی مهارت لازم دارد. طبیعتا چون در فرهنگ غذایی ما استفاده از چنین چوب‌هایی نیست، ممکن است با آنها بازی کنیم، به سمت کسی با آنها اشاره کنیم یا چنین کارهایی، امّا لازم است بدانید برای چینی‌ها این چوب‌ها مخصوص غذا خوردن هستند و انجام کارهای دیگر با آن، درست نیست!
فرهنگ و آداب غذا در هند
وقتی نام حرف از غذای هندی به میان می‌آید معمولا یاد غذاهای تندی میفتیم که نمونه‌اش را حتّی در رستوران‌های هندی ایران تجربه نکرده‌ایم. آنهایی که غذای تند دوست ندارند گاهی از سفر به هند وحشت دارند یا فکر می‌کنند اگر سفر کردند باید با خودشان وعده‌های غذایی هم ببرند! امّا تمام رستوران‌های هند غذاهایشان شدیدا تند نیست. گر چه بیشتر غذاهایشان طعم تندی دارند امّا درجه تندی را سوال می‌کنند و حتّی بعضی رستوران‌ها غذای شیرین هم دارند.به نظر می‌رسد در هند غذاهای تندتر مخصوص فقیرهاست و افراد مشهوری مثل بازیگران بالیوود، غذاها با تندی کمتر را ترجیح می‌دهند.
گفته شده که هندی‌ها در غذا خوردن سعی می‌کنند اسراف نکنند زیرا معتقدند با خوردن غذای زیاد، تنبل می‌شوند و فعالیت‌هایشان دچار اختلال میشود.
غذا خوردن با دست را گاها در هند هم می‌بینیم، آن دسته که با دست غذا می‌خورند معتقدند برای غذا خوردن، نباید واسطه‌ای وجود داشته باشد تا انرژی بین غذا و انسان رد و بدل شود.
فرهنگ غذای ایتالیایی‌ها
غذاهای ایتالیایی را با پاستا و پیتزا می‌شناسیم. معمولا در رستوران‌های ایتالیایی پیش غذا با کمی پاستا شروع میشود و بعد غذای اصلی سرو میشود. غذای اصلی معمولا همراه با ماهی یا گوشت است. بعد از غذای اصلی گاهی سالاد و پس از آن هم معمولا دسر یا پنیر می‌آورند.
غذا خوردن میان ایتالیایی‌ه ا اهمیت دارد و سعی می‌کنند برای غذاهایشان (مخصوصا اگر مهمان داشته باشند)، وقت بگذارند. معمولا ناهار برای آنها اصلی‌ترین وعده است و خانواده سعی می‌کنند دور هم جمع شوند. این موارد ممکن است در فرهنگ ما ایرانی‌ها عادی به نظر برسد، امّا در فرهنگ‌های اروپایی که همه چیز روی دور تند می‌گذرد و معمولا افراد هم وقت برای غذا خوردن نمی‌گذارند و هم تمایلی به جمع شدن خانواده سر میز ندارند، فرهنگ اروپایی متفاوت و ویژه جلوه می‌کند.
تألیف: لست سکند
منبع: کتاب شناخت روحیات ملل از اصغر حیدری
