تنگه رغز نام دره ای است در منطقه فسارود واقع در ۲۵ کیلومتری شهرستان داراب و در جنوب استان فارس است. رغز به معنای بکر و لغزنده است از دو طرف با دیواره های بلند محصور شده و در دل این تنگه ۶۴ آبشار و یک صد حوضچه طبیعی جای گرفته است. از این ۶۴ آبشار، ۱۲ آبشار نیاز به فرود با طناب را دارند. ارتفاع فرود ها بین ۶ تا ۶۵ متر و مابقی آبشار ها با پرش در آب قابل گذر است. حوضچه های زیر آبشار ها نیز بین ۶ تا ۲۰ متر عمق دارند.
کافی است پا به این تنگه دیدنی بگذارید و گوش به نوای جان طبیعت بسپارید، صدای آب گاه غرش است و گاه ناله، گاه آرام است و گاه توفنده، گاه نرم و گاه غرنده، صحن آفتاب تنگه نیز متفاوت است. بعضی زودتر خورشید از دست می‌دهند و بعضی بیشتر با او مأنوس‌اند. حرارت و گرمی نیز یکسان نیست. بعضی جاها به شدت سرد است مانند آبشار نگین و بعضی جاها آفتاب سوزان دارد. زیبایی جام‌های پنج‌گانه و حرکت آرام آب و سر ریز شدن از آنها وصف ناشدنی است. در این تنگه ماهی‌ها از آدم فراری نیستند و آدم را در حین عبور از حوضچه همراهی می‌کنند. آب چشمه رغز پس از طی مسیر ۵ کیلومتری و خلق هزاران صحنه طبیعی بی نظیر و دل انگیز خفتان و خیزان خود را به پای کوه می‌رساند. تنگه زیبای رغز در فاصله ۳۰ کیلومتری مرکز این شهر در منطقه حسن آباد داراب قرار دارد.
دیواره‌هایی بلند این تنگه را از دو طرف محصور کرده است. دره رغز به طول تقریبی ۴ کیلومتر در امتداد شمال به جنوب از سرچشمه رغز تا دره جنوب، تنها ۱2 آبشار و آبگیر دره جنوبی مورد توجه عموم مردم و کوهنوردان است. با رسیدن به آخرین آبشار دره جنوبی به ارتفاع ۳۵ متر این دره به بن بست می‌رسد. منطقه سرچشمه رغز نیز که از مسیر دیگری پیمایش میشود ، جنگلی زیباست که محل آغاز آب رغز است. رسیدن به این منطقه نیز با ۳ ساعت کوه‌پیمایی امکان‌پذیر است.
آب رغز که از این منطقه آغاز میشود با ایجاد حوضچه‌ها و آبشارهای طبیعی تا دره جنوبی امتداد و نهایتا در آبگیرهای انتهایی به زمین باز می‌گردد. از منطقه سرچشمه نیز بدون وسایل فنی امکان بازدید از چندین حوضچه و آبشار مسیر است و نهایتا با رسیدن به آبشار بلندی به طول ۲۳ مترکوه‌پیمایتان متوقف میشود. در حد واسط منطقه سرچشمه و دره جنوبی رغز نیز ده‌ها آبشار و آبگیرهای زیبا و طبیعت بکر تنها با استفاده از وسایل فنی امکان پیمایش می‌یابد.
آبشارهای این تنگه عبارتند از: آبشار نگین به ارتفاع ۱۶ متر، عمق آب ۸ متر و طول حوضچه ۴۱ متر، آبشار بوم رنگ به ارتفاع ۷ متر، عمق آب ۸ متر و طول حوضچه ۳۱ متر، آبشار مسعود به ارتفاع ۸ متر، عمق آب ۱۲ متر و طول حوضچه ۱۵ متر، آبشار گلاب حوضچه به ارتفاع ۱۱ متر، عمق آب ۷ متر و طول حوضچه ۱۲ متر، آبشار فتح به ارتفاع ۸ متر، عمق آب ۱/۵ متر و طول حوضچه ۶ متر، آبشار حکمت به ارتفاع ۱۱ متر، عمق آب ۱۵ متر و طول حوضچه ۳۲ متر، آبشار کبوتر به ارتفاع ۲۵ متر، عمق آب ۲۰ متر و طول حوضچه ۶ متر، آبشار جام به ارتفاع ۹ متر، عمق آب ۶ متر و طول حوضچه ۳۶ متر، آبشار دماغه (فراز) به ارتفاع ۱۲ متر، عمق آب ۲ متر و طول حوضچه ۴ متر، آبشار آذرخش به ارتفاع ۶۵ متر، عمق آب ۶ متر و طول حوضچه ۱۱ متر، آبشار یادگار به ارتفاع ۴ متر، عمق آب ۸ متر و طول حوضچه ۱۱ متر، آبشار وداع به ارتفاع ۴۶ متر، عمق آب ۱۰ متر و طول حوضچه ۷ متر
اگر هوای سفر به این تنگه زیبا را در سر می‌پرورانید، این بیست نکته را در خاطر داشته باشید:
با توجه به گرمای هوا، به همراه داشتن یک بی‌واک جهت سپری کردن شب کافی است. در ضمن بی‌واک جای زیادی در کوله نمی‌گیرد و با توجه به کوچکی، ضد آب کردن آن راحت است، ولی کیسه خواب هم جا گیر است و هم اگر خوب ضد آب نشده باشد و خیس شود، سنگین شده و حمل کوله پشتی را سخت می‌کند. برای احتیاط می‌توان یک ملافه مخصوص که در داخل بی‌واک و کیسه خواب استفاده میشود هم به همراه داشت تا اگر شب هوا سرد شد، بتوان از آن استفاده کرد. این ملافه‌ها کوچک هستند و جای زیادی از کوله پشتی را نمی‌گیرند.
توصیه های لازم :
بهتر است جهت در امان ماندن از نیش پشه‌ها در طول شب اقامت در سرچشمه، یک قلم دفع حشرات به همراه داشته باشید .آب کل مسیر قابل آشامیدن است، ولی بهترین آب همان آبی است که در سرچشمه از دل زمین به بیرون می‌تراود .افراد باید کاملا به فرود و دست به سنگ مقدماتی آشنا بوده و نیز جسارت و بنیه بدنی مناسبی داشته باشند .به علت سردی آب حتما لباس مناسب استفاده شود .برای فرود از آبشار حتما از صندل‌های طبیعت‌گردی جلو و پشت بسته استفاده کنید.در سفر به تنگ رغر، جلیقه نجات را فراموش نکنید .برای اقامت شب باید دقت کرد، چرا که در طول مسیر نقاط کمی است که فضای مناسب را برای این کار داشته باشند.برای گذر از تنگ رغز نیازی به هد لامپ نیست و در تمام مسیر نور به اندازه کافی موجود است، فقط در هنگام اتراق شب است که چراغ قوه نیاز میشود.آب‌بندی کوله پشتی باید به بهترین روش انجام گیرد قبل از بستن و گره زدن نایلون‌ها، هوای آنها را تا جایی که ممکن است خالی کنید .وسایل و مواد خوردنی را که قرار است در طول مسیر استفاده کنید، در درون کیسه‌ای جدای آن کیسه در کوله قرار دهید .به ازای هر ۵ نفر حداقل یک فلاکس کوچک آب، چای یا نسکافه گرم به همراه داشته باشید تا در مواقع لزوم بتوانید از آن بنوشید و گرم شوید .مناسب‌ترین کوله برای این برنامه کوله‌های مخصوص دره‌نوردی و غارنوردی است، چرا که هم آب به خودشان نمی‌گیرند، هم آب به راحتی از آنها خارج میشود.بهتر است یک نفر از افراد کوله پشتی به همراه نداشته باشد (وسایل خود را در کوله دیگر اعضا قرار دهد) تا بتواند به راحتی یکی از طناب‌ها و ابزار مورد نیاز را که در کوله حمل ابزار قرار می‌گیرد، به دوش گرفته و به راحتی آن را به نفرات جلو برساند .بردن یک گونی برای آوردن زباله‌های گروه به بیرون از دره برای زیبایی محیط مسئله مهمی است .به وضع هوا و پیش‌بینی سازمان‌های هواشناسی توجه داشته باشید و خطر باران را جدی بگیرید .در برنامه بازدید هر چه تعداد افراد کمتر باشد ایمنی و سرعت برنامه افزایش می‌یابد.
راه دسترسی به رغز:
برای رسیدن به تنگه رغز نخست باید خود را باید به شهر داراب استان فارس برسانید، پس از آن با طی مسافتی، در حدود ۳۵ کیلومتر از جاده داراب-شیراز به گردنه دراکویه می‌رسید. مسیر خاکی از اینجا شروع میشود. پس از گذشتن از منطقه کوه درختی در سمت چپ و زمانی در حدود ۲ ساعت، مسیر خاکی به اتمام می‌رسد و پیمودن ادامه مسیر با پای پیاده آغاز میشود. از سمت راست جاده که شروع به پیاده‌روی کنید به چشمه به یدک می‌رسید. ادامه مسیر پاکوب بدون شیب است. رفته‌رفته شیب بیشتر میشود و سپس رو به سراشیب می‌نهد، با عبور از روی سنگ‌های بزرگ در نهایت در مسیری بدون شیب به چشمه این تنگه می‌رسید. بهترین زمان برای سفر به تنگه رغز از اواخر اردیبهشت ماه تا اوایل مهر ماه است، زمانی که سرچشمه‌های پر آب این تنگه، و نسیم برخاسته از آبشارهای متعدد آن، روزهای گرم این ماه‌های سال را برای شما به بهشتی پر از هیجان بدل می‌کنند.
رغز به بیان تصویر:
