اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که در جریان سفر خود به نقاط مختلف ایران به بازدید از غارها هم علاقهمند هستید، باید بدانید که قرار است در این متن با غار کتله خور، یکی از وسیعترین و طولانیترین غارهای خاورمیانه آشنا شوید.
صحبت از غار کتله خور است، جاذبهای بیبدیل. کتله خور که در فاصله تقریبی 150 کیلومتر از شهر زنجان قرار دارد، عمیقترین غار ایران است که تاکنون شناسایی شده است. در وصف زیبایی این غار همین بس که اگر غار علیصدر همدان به دریاچه آبیاش میبالد، کتله خور اوج شکوه اشکال آهکی را اعم از چکیده و چکنده به تصویر کشیده است؛ بلورهای آهکی که منظره بینظیری را در جایجای کتله خور پدید آوردهاند. پیشنهاد میکنیم به منظور آشنایی بیشتر با غار کتله خور زنجان، تا انتهای این مطلب از مجله گردشگری لست سکند با ما همراه باشید.
غار کتله خور کجاست؟
یکی از سوالات متداولی که احتمالا به ذهنتان میرسد این است که غار کتله خور در کدام استان است؟ غار کتله خور در 146 کیلومتری جنوب استان زنجان، در نزدیکی شهر کوچک گرماب از توابع شهرستان خدابنده واقع شده است. شهر گرماب در منتهیالیه جنوب استان زنجان قرار دارد که از جنوب با استان همدان و از غرب با استان کردستان هم مرز است. فاصله کتله خور تا شهر گرماب حدود 6 کیلومتر است. در زیر میتوانید ببینید که غار کتله خور کجاست؟
موقعیت دقیق غار کتله خور زنجان
نام غار کتله خور از کجا آمده است؟
شاید با شنیدن نام این غار، کمی برایتان عجیب باشد که معنی کتله خور چیست؟ در مورد نام غار کتله خور زنجان این روایت وجود دارد: کتله به معنی کوه کم ارتفاع است. از آنجا که غار نیز در دل چنین کوهی قرار دارد، واژه کتله را به عنوان بخش اول نام برگزیدهاند. خور نیز معنای خورشید را میدهد که به عنوان بخش دوم اسم غار انتخاب شده است. کتله خور نیز به معنی کوهی است که خورشید از پشت آن طلوع میکند.
معرفی غار کتله خور
غار کتله خور در دل کوه ساقیزلو قرار دارد و از نوع غارهای خشکیآبی ایران است. نخستینبار این غار آهکی در سال 1300 هجری شمسی کشف شد و حدود 30 سال بعد در سال 1331 به ثبت ملی رسید. غار کتله خور دارای هفت طبقه است که از این تعداد فقط سه طبقه تاکنون به طور کامل شناسایی شده. کتله خور را تا کنون طولانیترین غار شناسایی شده در ایران میدانند که نزدیک به 13 هزار متر طول دارد. شکلگیری این غار حاصل فرسایش آهکی و حرکات تکتونیکی است و قدمتش به 120 میلیون سال پیش میرسد. طبقات رویی غار خشک و طبقات زیرین آن دارای آب است.
غار کتله خور را از نظر اهمیت توریستی دومین غار ایران پس از غار علیصدر همدان میدانند. قسمتی از غار که برای بازدید گردشگران آمادهسازی شده است، در طبقه اول قرار دارد و شامل دو بخش دالان و تالار است. قندیلهای زیبا و انواع اشکال چکنده (استالاکتیت) و چکیده (استالاگمیت)، اشکال گل کلمی و خوشه انگوری بخش مهمی از زیباییهای این غار هستند که به هنگام بازدید غرق تماشای آنها خواهید شد. ستونهای آهکی عظیم که از به هم پیوستن استالاکتیتها و استالاگمیتها شکل گرفتهاند، از دیگر پدیدههای دیدنی غار کتله خور به شمار میروند که مانع از فروریختن سقف غار هم میشوند.
عروسگردانی در غار کتله خور
غار کتله خور زنجان با آیینهای مردم گرماب و روستاهای اطراف نیز گره خورده است. در این غار عمیق شاهد رسم عروسگردانی میتوان بود. ماجرا از این قرار است که پس از اتمام مراسم عروسی و پیش از آنکه عروس و داماد به خانه خود بروند، همراه میهمانان به داخل غار کتله خور میروند و پس از کمی گشت و گذار در تالار عروس و داماد غار، به جشن و پایکوبی میپردازند. به باور مردم محلی این کار برای عروس و داماد یمن و برکت به همراه دارد و باعث خوشبختی آنان میشود.
مسیر غار کتله خور زنجان
برای بازدید از غار کتله خور باید به شهر گرماب از توابع شهرستان خدابنده استان زنجان بروید. به این منظور شهرهای زنجان و همدان نزدیکترین مراکز استانی به شهر گرماب و غار کتله خور هستند. در ادامه مسیرهای غار کتله خور را بررسی میکنیم.
مسیر زنجان - گرماب
از شهر زنجان به غار کتله خور دو مسیر وجود دارد؛ یکی جاده زنجان - ابهر و دیگری جاده زنجان - بیجار.
مسیر زنجان ابهر: اگر از مبدا شهر زنجان جاده زنجان - ابهر را برای شروع سفر به مقصد کتله خور انتخاب کردید، باید مسافت 146 کیلومتری موجود را در مدت زمان تقریبی 2 ساعت و 30 دقیقه طی کنید. به این منظور پس از ورود به جاده ابهر، پس از رسیدن به سهراهی سلطانیه از سمت راست وارد جاده سلطانیه شده و پس از آن با عبور از شهرهای سلطانیه و قیدار، مسیر خود را در جاده قیدار - بیجار ادامه دهید. در ادامه و پس از طی مسافتی با عبور از شهر کرسف وارد جاده دلایر سفلی شده و مسیر خود را تا رسیدن به شهر گرماب ادامه دهید. از گرماب نیز مسیر شما به سمت غار کتله خور مشخص است و فقط 6 کیلومتر تا رسیدن به غار فاصله دارید.
مسیر زنجان بیجار: چنانچه جاده زنجان - بیجار انتخاب شما برای رفتن به غار کتله خور باشد، باید بدانید که 177 کیلومتر مسافت پیشروی شماست که طی کردن آن به حدود 2 ساعت و 40 دقیقه زمان نیاز دارد. به این منظور از جنوب شهر زنجان وارد جاده بیجار شده و مسیر خود را تا روستای خورخوره بیجار ادامه دهید. پس از آن باید وارد جاده قیدار - بیجار شوید؛ هنگامی که به روستای تاتارده رسیدید، به جاده گرماب وارد شده و تا رسیدن به شهر گرماب و در نهایت غار کتله خور پیش بروید.
مسیر همدان - گرماب
از مرکز شهر همدان تا غار کتله خور 153 کیلومتر مسافت و 2 ساعت و 40 دقیقه زمان پیش رو دارید. برای رسیدن به غار کتله خور از همدان لازم است از شمال شهر همدان وارد جاده بیجار شوید و در ادامه مسیر جاده بیجار – گرماب را پیش بگیرید تا به گرماب و پس از آن غار کتله خور برسید.
مسیر سنندج - گرماب
مسافت مرکز شهر سنندج تا غار کتله خور 216 کیلومتر است که میتوانید این مسیر را در مدت زمان 3 ساعت بدون توقف در جاده طی کنید. برای رسیدن به غار کتله خور از سنندج، ابتدا باید وارد جاده سنندج - دیواندره شوید و پس از رسیدن به پلیس راه دیواندره در سمت راست، وارد جاده بیجار – سنندج شوید. در ادامه مسیر پس از عبور از بیجار در نزدیکی روستای خورخوره وارد جاده بیجار - قیدار میشوید و تا رسیدن به شهر گرماب و در نهایت غار کتله خور باید پیش بروید.
مسیر تهران - گرماب
چنانچه تصمیم دارید از تهران به مقصد کتله خور رهسپار شوید، باید بدانید که 360 کیلومتر مسافت پیش روی شماست که برای طی کردن آن به 5 ساعت زمان بدون توقف در مسیر نیاز خواهید داشت. به این منظور، باید ابتدا مسیر اتوبان تهران - قزوین را پیش گرفته و پس از رسیدن به قزوین وارد جاده زنجان شوید و در ادامه به سمت ابهر پیش بروید. از ابهر مسیر خود را در جاده ابهر - قیدار ادامه دهید؛ پس از رسیدن به قیدار وارد جاده بیجار شوید و مسیر خود را تا گرماب و رسیدن به غار کتله خور ادامه دهید.
بهترین زمان سفر به غار کتله خور
بهترین زمان سفر به غار کتله خور سه فصل اول سال است. فصل بهار که طبیعت مسیر و منطقه زیباست و هوا نیز معتدل است. تابستان اگرچه کمی هوا گرم میشود، اما درون غار دمای مناسبی دارد. پاییز هم با وجود سرمایش، برای رفتن به کتله خور و دیدن زیباییهای موجود سخت نیست. اما وارد زمستان که میشویم، هوای درون غار هم سرد میشود و ممکن است سرمای هوا، بازدیدتان را با دشواری همراه کند.
ساعت بازدید از غار کتله خور
اگر قصد دارید از غار کتله خور بازدید کنیدف لازم است شرایط و ساعت بازدید آن را بدانید که بعد از طی مسافتی، با در بسته مواجه نشوید. بازدید از غار کتله خور زنجان به صورت گروهی و با حضور راهنما انجام میشود و حدود یک ساعت زمان میبرد. ساعت بازدید باتوجه به فصول مختلف سال متفاوت و بین 9 تا 17 و 10 تا 18 است.
امکانات رفاهی غار کتله خور
با توجه به اینکه قرار است مسافتی طی کنید تا به غار کتله خور برسید، شاید برایتان این سوال پیش بیاید که آیا در غار یا اطرافش امکانات رفاهی کافی وجود دارد؟ این نگرانیها زمانی که کودکی همراهتان باشد، افزایش مییابد.
خوشبختانه چون غار کتله خور زنجان چند سالی است که به عنوان یکی از مهمترین جاذبههای زنجان شناخته میشود، امکاناتی هم در اطرافش برای رفاه بیشتر گردشگران ایجاد شده است. از جمله امکانات رفاهی غار کتله خور باید به جاده آسفالته، پارکینگ، سرویس بهداشتی، آب آشامیدنی سالم، فروشگاه مواد غذایی، امکان کمپ، پوشش مخابرات و تلفن همراه اشاره کرد. همچنین در تمام مسیرهای منتهی به غار، پمپ بنزین و پمپ گاز نیز وجود دارد.
سخن پایانی
بدون شک غار کتله خور یکی از آثار طبیعی و از جاذبههای گردشگری زیبا و اعجابانگیز ایران است. چنانچه قصد سفر به شهر زنجان را داشتید، پیشنهاد میکنیم حتما برای بازدید از این غار زیبا که در فاصله 150 کیلومتری از شهر زنجان قرار دارد، برنامهریزی کنید.
درست است که فاصله غار با زنجان اندکی طولانی است، اما مطمئن باشید تماشای زیباییهای آن چنان بر روح و جانتان خواهد نشست که بعد مسافت را از یاد خواهید برد. کتله خور طولانیترین غار ایران است که تاکنون شناسایی شده و مملو از اشکال آهکی زیبا و رنگینی است که این غار را به یکی از جاذبههای طبیعی بااهمیتِ نه فقط استان زنجان بلکه ایران تبدیل کرده است. مطمئن باشید از تماشای کتله خور در استان زنجان پشیمان نخواهید شد.
تألیف: تیم نویسندگان لست سکند