بین دو شهر کپنهاگ و اسلو و روی یکی از خطوط ساحلی کشور سوئد، بزرگترین شهر غیرپایتخت منطقه‌ی نوردیک یعنی شهر گوتنبرگ قرار گرفته است. گوتنبرگ همیشه نقش یک دستیار را برای خواهر بزرگ‌ترش یعنی شهر استکهلم بازی کرده است. این شهر که آن را از نظر تاریخی پایین‌مرتبه‌تر می‌دانند (و در آن بیشتر شاهد سوئد صنعتی دوره ولوو هستیم تا سوئد جذاب آفریننده اسپاتیفای)، یک بندرگاه پر از نمک است و طی چند دهه اخیر و پس از فروپاشی صنعت مهم کشتی‌سازی‌اش در دهه 70 میلادی، شدیداً به بازآفرینی و بازسازی خود سرگرم بوده است.
گوتنبرگ 2019 مکانی است که ممکن است در آن یک انبارخانه قدیمی به‌عنوان بازار مواد غذایی احیا شده باشد و موتورخانه‌ای به گالری هنری تبدیل شده باشد. دل و روده گذشته غبارآلود آن اکنون یک بوم نقاشی است که ایده‌های تازه و ناب روی آن پیاده می‌شوند.
البته برخی از ریشه‌های صنعتی شهر هنوز بر جای خود مانده‌اند، اما جدای از آن گوتنبرگ یک شهر دانشگاهی جوان‌پسند، یک قطب تحقیقاتی پیشرفته و مهم‌تر از همه از پیشگامان در عرصه پایداری انرژی است و پیش‌بینی میشود به لطف جذابیت و امکانات روزافزونش، جمعیت آن تا 15 سال آینده 33 درصد افزایش یابد.
شاید جای هیچ شگفت‌زدگی نباشد که کشوری که افرادی مانند گرتا تونبرگ (از فعالان نوجوان در زمینه محیط‌زیست) را برای جهان پرورانده است، سردمدار عرصه پایداری انرژی نیز باشد. اما باید بدانید که پایداری انرژی از حوزه‌هایی است که شهر گوتنبرگ در آن حتی از پایتخت سوئد نیز جلوتر است.
وسایل بازی و جذابیت‌های پارک لیسبِرگ همه برقشان را از انرژی تجدیدپذیر بادی می‌گیرند.
طبق شاخص پایداری مقاصد گردشگری جهان، گوتنبرگ به‌عنوان دومین شهر پرآوازه سوئد، از سال 2016 به بعد هرساله جایگاه پایدارترین مقصد گردشگری جهان را از آن خود کرده است (که در فهرست با فاصله امتیازی کمی بالاتر از شهر همسایه یعنی کپنهاگ قرار می‌گیرد). درواقع با دیگر شهرهای فهرست فاصله امتیازی بسیاری دارد به‌گونه‌ای که از شهر رتبه 10 (بروکسل) 22 امتیاز درصدی بالاتر است.
برخلاف تمام ستایش‌ها و تمجیدها، کاتارینا تورستنسون رئیس بخش پایداری هیئت گردشگری گوتنبرگ اَند کو (Goteborg & Co) می‌گوید: «ما نمی‌خواهیم واژه پایداری را در صورت مردم فریاد بزنیم، بلکه مفهوم آن را از طریق جو شهر به ذهن آن‌ها منتقل می‌کنیم.»
او توضیح می‌دهد: «برای ما پایداری یعنی ساخت یک شهر قابل زندگی و دوست‌داشتنی. اگر شهروندان گوتنبرگ اینجا زندگی کردن را دوست داشته باشند، مردم دیگر شهرها هم تمایل پیدا می‌کنند که به این شهر بیایند.»
گوتنبرگ شهر سبزی است که بخشی از سبز بودن آن به دلیل نزدیکی به جنگل‌ها و پارک‌هاست. ولی از نظر طراحی جمع و جور و حمل و نقل عمومی توسعه یافته‌اش که انرژی 65 درصد آن از منابع تجدیدپذیر تأمین میشود نیز یک شهر سبز به شمار می‌آید.
فرودگاه لندوِتِر شهر گوتنبرگ از سال 2011 بالاترین سطح اعتبار کربنی فرودگاه‌ها (سطح 3+) را برای خود حفظ کرده است که این یعنی فرودگاه از نظر کربنی خنثی است. در این میان دولت نیز از سال 2013 به بعد تمام همتش را برای نوآوری زیست‌محیطی و بوم‌شناسی به کار گرفته است و از آن هنگام تاکنون گوتنبرگ برترین شهر جهان در حوزه صدور اوراق بهادار برای سرمایه‌گذاری‌هایی که به سود محیط‌زیست و اقلیم تمام می‌شوند بوده است.
به نظرتان تمام این محافظه‌کاری‌های زیست‌محیطی در واقعیت چه شکلی هستند؟ در ادامه مطلب می‌بینید که چطور می‌توانید در مناطق سبزتر گوتنبرگ بخورید، بیاشامید، بخوابید، خرید کنید و بگردید.
چه باید کرد؟
پارک یوبیلومسپارکِن یک سونای عمومی رایگان با امکاناتی متغیر دارد که از بطری‌های بازیافتی ساخته شده‌اند.
شهر گوتنبرگ به ازای هر شهروند 274 مترمربع فضای سبز دارد. این یعنی مساحت گسترده‌ای از پارک‌های شهری در آن هست که می‌توان در روزهای آفتابی (که در طول سال خیلی هم کم نیستند) از آن‌ها بازدید کرد.
اگر دوست دارید با آرامش در جنگل قدم بزنید، پارک پهناور اسلاتسکوگِن گزینه بسیار مناسبی است و در پارک کِیلِرز نیز می‌توانید روی تپه‌ها قدم بزنید و از بالا به بندر شلوغ شهر دید داشته باشید. پارک سینوی کونگسپارکن از همه پارک‌ها مرکزی‌تر است. روی نقشه به شکل یک حلقه سبز در قلب شهر دیده میشود و روی زمین‌هایی بنا شده است که زمانی باروهایی برای محافظت از گوتنبرگ در برابر حمله‌کنندگان مزاحم دانمارکی روی آن‌ها ساخته شده بود.
یوبیلومسپارکِن یک پارک شهری جدید در منطقه فریهامنن است که با مرکز شهر به اندازه عرض رودخانه فاصله دارد و این یکی دیگر از اولویت‌های تأمین شده منطقه را نشان می‌دهد: دسترسی آسان.
همه می‌توانند به این پارک بیایند تا در باغ شهری مواد غذایی بکارند، در مسابقات اسکیت سواری یا قایق‌رانی شرکت کنند یا فقط کنار آب لم بدهند؛ و هیچ‌یک از این فعالیت‌ها هزینه‌ای برای آن‌ها نخواهد داشت. یک سونای عمومی و رایگان نیز هست که خیلی به درد اینستاگرام بازی می‌خورد و امکانات متغیر آن از 12000 بطری بازیافتی ساخته شده‌اند.
اگر پارک‌های موضوعی، بیشتر با سلیقه‌تان جور درمی‌آیند، مسئول پارک لیسبرگ شهر گوتنبرگ با افتخار می‌گوید که بیش از 40 وسیله بازی و مکان جذاب در پارک آن‌ها هست که برق همه‌شان با انرژی بادی تجدیدپذیر تأمین میشود. حتی وسیله بازی هیجان‌انگیز آونگ مانندی به نام لوک را خواهید دید که به هنگام کاهش شتاب برق تولید می‌کند و آن را به شبکه ملی برق سوئد می‌فرستد.
شهر گوتنبرگ به‌جز پارک‌هایش، شبکه گسترده‌ای از مسیرهای دوچرخه‌سواری دارد و یک برنامه به اشتراک‌گذاری دوچرخه به نام استیر اَند استال نیز در نظر گرفته است که طبق قانون‌های این برنامه 30 دقیقه اول استفاده از هر دوچرخه رایگان میباشد. بازدیدکنندگان می‌توانند چند دوچرخه بردارند و از کنار آب به سوی غرب و تا یک مرکز هنری به نام رودا اِستِن که در چهار سالن از یک موتورخانه مربوط به دهه 40 میلادی بر پا شده است رکاب بزنند.
سپس می‌توانید به سوی منطقه خرید و کافی‌شاپ جالب و جذاب هاگا رکاب بزنید تا در فروشگاه‌هایی مانند سرایو Thrive اجناسی با محوریت اِسلوفَشِن (تولیدشده با ملاحظات زیست‌محیطی، کیفیت خوب و قیمت مناسب) بخرید؛ فروشگاهی که 45 برند عرضه شده در آن همگی در راستای ارتقای حقوق کارگران، به‌کارگیری مواد نوآورانه و غیرسمی و اهمیت به کیفیت پیش از کمیت فعالیت می‌کنند. همچنین باید بگوییم که گوتنبِرگ زادگاه یکی از برندهای بین‌المللی جین به نام نودی جینز Nudie Jeans است که شلوارهای آن از کتان 100% ارگانیک تولید می‌شوند و گارانتی تعویض رایگان مادام‌العمر دارند.
چه بخوریم و چه بنوشیم
رستوران تاوِرنا آوِرنا از محصولات ارگانیکی که در باغچه پشت‌بامی‌اش می‌پروراند در تهیه پیتزاها و سالادها استفاده می‌کند.
اگر سوئد یک عادت ملی همگانی داشته باشد، آن فیکا است که برگردان تحت‌اللفظی آن میشود «استراحتی برای کیک و قهوه» اما در واقعیت بسیار فراتر از این حرف‌هاست. فیکا را می‌توان یک مراسم اجتماعی روزانه و یک نگرش و طرز فکر سوئدی دانست. افزون بر این‌ها تزریق کافئین و شکر به جسم و روان مردم این کشور است که آن‌ها را برای فعالیت روزمره‌شان شارژ می‌کند.
بهترین مکان برای تجربه کردن فیکا، داماتِئو، یک کیک پزی و قهوه‌خانه محبوب در منطقه به‌روز ماگاسنیزگاتان است که صندلی‌هایش در یک حیاط روباز و آراسته با هنرهای خیابانی چیده شده‌اند. راهکار داماتئو برای ارتقای فرهنگ قهوه‌نوشی این است که دانه‌های قهوه‌اش را از تولیدکنندگانی می‌خرد که نه تنها به کیفیت محصول، بلکه به سلامت مزارع و سرزندگی کارگرانشان نیز ارج می‌نهند. اسپرسوی V60 فِیرتِرِید و دم‌نوش‌های چِمِکس آن همراه با کاداموم (هل) معطر، به نرمی و دل‌چسبی از گلوی شما پایین خواهند رفت.
اماکن غذاخوری فراوانی با گواهی‌نامه سازمان‌های گوناگون کشور سوئد در گوتنبرگ سر برآورده‌اند که از جمله این سازمان‌ها می‌توان به کراو Krav (که نگاهش به‌سوی مراقبت از حیوانات، کشتکاری بدون آفت‌کش و مسئولیت‌های اجتماعی است)، سوان Swan (که اثر زیست‌محیطی محصولات و خدمات را از گهواره تا گور بررسی می‌کند) و اِم‌اِس‌سی MSC (که در راستای تضمین ماهی‌گیری پایدار می‌کوشد) اشاره داشت. همان‌طور که در شهر می‌گردید و به غذاخوری‌ها سر می‌زنید، نگاهی هم به برچسب‌های روی منوهای غذا بیندازید.
هرجا که بروید، سخت‌پوستان دریایی مانند خرچنگ و لابستر بهترین شانس شما برای خوردن خوراکی‌های محلی هستند که از ساحل بوهوسلان آورده می‌شوند. این موجودات آن‌قدر تازه پخته می‌شوند که برای خوردنشان به جز دو چاشنی لیمو و کره به چیز دیگری نیاز نخواهید داشت.
برای آن‌که به اِدیبِل کانتری برسید باید سفر کوتاهی به بیرون از شهر داشته باشید. این رستوران یک ایده جدید از هیئت گردشگری سوئد است و قصد دارد جنگل را به یک رستوران خوراک‌شناسی مشتری‌گردان مبدل سازد. می‌توانید در این رستوران به‌طور آنلاین جا رزرو کنید و پس از تکمیل فرایند رزرو، مسیر رسیدن به یک میز پیک‌نیک در هوای آزاد به شما نشان داده خواهد شد؛ ضمن آن‌که دستور پخت‌های گوناگونی از یک سرآشپز ستاره‌دار از میشِلَن و نکاتی درباره شناختن قارچ‌ها و دیگر ترکیبات غذایی به شما ارائه میشود. سه میز این رستوران نوآورانه به شهر گوتنبرگ نزدیک هستند و نزدیک‌ترین آن‌ها هم در خانه باغ گونه‌بو که از طریق وسایل حمل‌ونقل عمومی تنها 30 دقیقه با شهر فاصله دارد قرار گرفته است.
کجا بخوابیم
برق هتل اِگِرز از توربین بادی انحصاری آن در ساحل شهر تأمین میشود.
92 درصد از گزینه‌های اقامتی در شهر گوتنبرگ را سازمان‌های پایداری انرژی ناحیه از نظر بوم‌شناسی تأیید کرده‌اند، بنابراین می‌توانید آسوده خاطر باشید که هتلی که در آن می‌خوابید نقش خود را در این زمینه ایفا کرده است.
هتل 1200 اتاقه گاتیا تاوِرز بزرگترین هتل اروپاست که از بزرگترین سازمان اعتباردهی جهان در زمینه پایداری انرژی یعنی برییم Breeam امتیاز «خیلی خوب» را گرفته است.
این هتل بلندبالای درخشان با مدیریت لیسبرگ نه‌تنها انرژی‌اش را از برق بادی تأمین می‌کند، بلکه 94 درصد دور ریزهایش را نیز بازیافت می‌کند (غذاهای باقی‌مانده و دست‌نخورده به یک خیریه در شهر فرستاده می‌شوند؛ و زباله‌هایشان به بیوگاز تبدیل می‌شوند و گاز اجاق‌های پنج رستوران لیسبرگ را تأمین می‌کنند).
در باغ لوکس پشت‌بامی این هتل به نام آپِر هاوس 100000 زنبورعسل در کندو نگهداری می‌شوند؛ در این باغ افزون بر عسل بسیاری از چاشنی‌ها و سبزیجات پرورانده می‌شوند که در یکی از رستوران‌های لیسبرگ که از میشِلَن ستاره گرفته است مورد استفاده قرار می‌گیرند. قهوه فِیرتِرِید که در سالن صبحانه طبقه 25 ام با نمای 360 درجه آماده و سرو میشود از یک کارگاه پردازش قهوه در شهر، تخم‌مرغ‌ها از مرغداری‌های اطراف و محصولات لبنی نیز از مزرعه‌های پیرامون تهیه می‌شوند. ایده‌شان این بوده است که هنگام غذا خوردن که از پنجره‌های بزرگ کف تا سقفی سالن به بیرون و دیگر نواحی شهر گوتنبرگ نگاه می‌کنید، بتوانید ببینید آنچه می‌خورید از کجا تهیه شده است.
هتل «کلاریون پست» نزدیک به ایستگاه مرکزی شهر نیز یک باغ سبزیجات ارگانیک روی پشت‌بامش دارد (که پسماندهای غذایی هتل کود خاک آن هستند)؛ و هتل اِگِرز که از سازمان سوان گواهی‌نامه دریافت کرده است به‌عنوان سومین هتل قدیمی سوئد (که بخش‌هایی از ساختمان آن در سال 1820 میلادی ساخته شده است) با به کار بستن سیاست‌هایی که دقیقاً نقطه مخالف کهن بودن هستند، قدیمی بودن خود را خنثی کرده است. این هتل ظریف و زیبا و آراسته به عتیقه‌های گوناگون، همه برقش را از یک توربین بادی ساحلی تأمین می‌کند و افزون بر آن غذاهای مصرف نشده را در یک اپلیکیشن فروش غذا با پنجاه درصد تخفیف به فروش می‌رساند تا دورریزهایش را کاهش دهد.
منبع: cnn.com
