احتمالاً شما هم در مورد نظم و پاکیزگی ژاپنی‌ها شنیده‌اید. هر گردشگری که به این کشور جنوب شرقی آسیا سفر می‌کند در نگاه اول مجذوب پاکیزی مردم این کشور تاریخی میشود، حتی شاید سطل زباله کمتری به نسبت جاهای دیگر در این کشور وجود داشته باشد، پس راز این همه پاکیزگی چیست؟ با ما در لست سکند همراه باشید تا باهم کمی بیشتر درباره فرهنگ پاکیزگی در ژاپن بدانیم.
دانش آموزان در مدرسه بعد از هر روز کلاس، با هدایت معلم خود به پاکیزگی محیط رسیدگی می‌کنند. درواقع سخن پایانی هر روز معلم این است: «خب مواردی که باید امروز به پاکیزگی آن‌ها بپردازیم». این موارد شامل بین میز و صندلی‌ها، راهرو، پله و سرویس بهداشتی است.
پس اگر تا الآن برایتان سؤال بوده است که چطور ژاپن با تعداد کمی سطل زباله و تعداد پاک‌بان کمتر به این اندازه پاکیزه است، بهتر است توجهتان به آموزش‌های کودکان آن‌ها در زمان مدرسه جلب شود. آن‌ها 12 سال از دبستان تا دبیرستان تمیز کردن را جزئی از برنامه روزانه خود داشته‌اند؛ بنابراین این روند را در زندگی و رفتار محیطی خود نیز حفظ کرده‌اند و نتیجه آن تمیزی منحصربه‌فردی است که برای هرکسی قابل ستایش است.
درنتیجه قرار دادن آگاهی اجتماعی در برنامه روزانه مدارس به کودکان کمک می‌کند تا آن‌ها نسبت به محیط اطراف خود حس خودآگاهی و مسئولیت اجتماعی داشته باشند. محیطی که افراد ساکن آن با چنین حس مسئولیت‌پذیری هرروز به نظافت می‌پردازند، آیا کثیف میشود؟
جالب است بدانید حتی برخی از نمونه‌های تمیز کردن ژاپنی‌ها مانند تمیز کردن 7 دقیقه‌ای قطار توسط تشریفات آن‌قدر عجیب و دور از ذهن به نظر می‌رسد که به جاذبه‌ای گردشگری تبدیل شده است.
از دیگر موارد جالب در مورد فرهنگ پاکیزگی ژاپنی‌ها میتوان به فرهنگ تماشاچیان آن‌ها در استادیوم‌های فوتبال اشاره کرد. مثلاً در مسابقات جام جهانی فوتبال 2014 برزیل و 2018 روسیه هواداران ژاپنی هنگام خروج از استادیوم تمام زباله‌های خود را نیز به همراه می‌بردند و همچنین بازیکنان این تیم نیز رختکن خود را در تمیزترین و مرتب‌ترین حالت ممکن ترک می‌کردند.
باوجوداینکه پول‌های دریافتی از خودپرداز معمولاً به تمیزی پول نو است ولی بازهم برای جلوگیری از کثیف شدن دست‌ها، وقتی از راننده تاکسی، فروشنده یا هتلدار پول دریافت می‌کنند، آن‌ها این پول را در یک سینی کوچک در مقابل شخص قرار می‌دهند تا هرکدام را که صلاح می‌داند بردارد.
میکروب‌ها و باکتری‌ها یکی دیگر از نگرانی‌های ژاپنی‌هاست. آن‌ها وقتی دچار سرماخوردگی یا آنفولانزا می‌شوند همواره از ماسک استفاده می‌کنند تا از آلوده شدن افراد دیگر جلوگیری کنند. این اقدام از دو طریق بر ثروت عمومی تأثیرگذار است، اول اینکه کارکنان کارایی لازم را هنگام کار کردن حفظ می‌کنند و دوم این موضوع که هزینه‌های پزشکی کاهش می‌یابد.
البته موضوع پاکیزگی ژاپنی‌ها در طول زمان همواره وجود داشته است و به‌نوعی این فرهنگ ریشه تاریخی دارد. به‌عنوان‌مثال دریانوردی انگلیسی که در سال 1600 میلادی به این کشور سفر کرده است در سفرنامه خود می‌نویسد: «اشراف به طرز شگفت‌آوری تمیز بودند، دستشویی‌هایی با امکان استفاده از آب وجود دارد و حمام‌هایی نیز با استفاده از چوب معطر ساخته شده است».
به‌نوعی میتوان گفت دلیل این همه تمیزی، محیط زندگی حساس آن‌ها نیز هست، چراکه به دلیل محیط گرم و مرطوب زندگی آن‌ها، غذا به‌سرعت فاسد میشود و باکتری‌ها سریع‌تر رشد می‌کنند؛ بنابراین رعایت بهداشت بسیار ضروری است.
البته علاوه بر این در فرهنگ دینی آن‌ها نیز موضوع پاکیزگی اهمیت بسیار زیادی دارد، در آیین بودائی که بین قرن‌های 6 ام تا 8 ام از چین و کره وارد ژاپن شد و بخصوص در مکتب ذن که در قرن 12 و 13 میلادی از چین به ژاپن رسید، کارهای روزانه مانند تمیز کردن و پخت‌وپز جزء کارهای معنوی محسوب می‌شوند و انجام این کارها تفاوتی با مراقبه (بخشی از سیر و سلوک در آیین ذن بودائی) ندارد.
منبع: bbc.com
