در زمان بیماری همه‌گیر کرونا اقدامات محبت‌آمیز بسیاری در جهان دیده شد اما در برخی از کشورها سنت سخاوت و کمک به دیگران از قرن‌های پیش وجود داشته است. اقدامات محبت‌امیزی که در پاندمی کروناویروس انجام شد شامل آواز خواندن ایتالیایی‌ها در بالکن تا تشویق جوامع پزشکی که در خط مقدم بودند می‌شد که این داستان‌ها توانایی این را داشتند که باعث شوند ما إحساس کنیم بزرگ‌تر از این بحران هستیم و یا می‌توانیم بر ترس‌هایمان غلبه کنیم.
به همین بهانه امروز در لست‌سکند به مکان‌های رفته‌ایم که از قرن‌ها پیش این بخشندگی را در فرهنگ خود داشته‌اند و به یکدیگر کمک می‌کردند. از مفهوم مهمان‌نوازی یونان باستان گرفته تا شاعران ایرانی که از مهربانی حمایت می‌کنند، نشان می‌دهد که خوبی‌ها از قرن‌ها پیش در این سیاره وجود داشته و همچنین به ما ایده جدیدی از اینکه چگونه بهتر زندگی خود را ادامه دهیم، می‌دهند.
فیلوکسنیا (به زبان یونانی یعنی مهمان‌نوازی)، یونان
در یونان معمولا با مهمانان مانند مهمان افتخاری رفتار می‌کنند. این مهمانی با یک دعوت ساده شام شروع میشود و آرام آرام او تبدیل به یک مهمان افتخاری میشود. در یونان باستان مراسم مهمان‌نوازی به عنوان فرمان خدایان (به ویژه زئوس، خدای بیگانان یا غریبه‌ها) در نظر گرفته می‌شد.
زمانی که مسافری خسته وارد خانه فردی یونانی می‌شد، وی موظف بود تا بدون هرگونه سوالی از او پذیرایی کند، چه او را می‌شناخت یا نمی‌شناخت. در مقابل مهمان نیز موظف بود به میزبان خود احترام بگذارد حتی اگر در نهان از این حرکت خوشحال نبود. عدم رعایت این نکات از سمت هر کدام از طرفین اهانت به خدایان خشم آنها تلقی می‌شد.
Philoxenia از دو کلمه یونانی xenia (به معنی غریبه) و philo (به معنی مراقبت) گرفته شده و در ابتدا به معنی عشق به غریبه‌ها بوده اما امروزه معنی این کلمه به مهمان‌نوازی تغییر یافته است. اهمیت مهمان‌نوازی در یونان باستان در افسانه‌ها و اساطیر یونانی نیز می‌تواند دید. برای مثال در آثار حماسی ادیسه و ایلیاد هومر بارها به مهمان‌نوازی یونانیان اشاره می‌کند. این سنت مهمان‌نوازی و مهربانی با مهمان امروزه نیز در حرکات یونانیان دیده میشود که از طریق حرکات کوچک مانند یک لبخند دوستانه به یک غریبه، یا همراهی یک مسافر گمشده تا مقصد به جای صرفا راهنمایی به مهمان، مشخص میباشد.
تعارف، ایران
اغلب تا ماه ژانویه در مشهد که در میان کوه‌های شمال شرق ایران قرار دارد، برف نمی‌بارد اما از ماه دسامبر دومین شهر بزرگ این کشور، سرمای سخت و خشک زمستانی را تجربه می‌کند. گفته میشود در دسامبر ۲۰۱۵ فردی ناشناس به دلیل نگرانی نسبت به مردم بی‌خانمان این شهر دیوار یکی از خیابان‌های را رنگ کرد و میخ‌های به دیوار زد. در کنار آن یک پیام به زبان فارسی نوشته شده بود: اگر نیاز نداری، بذار؛ اگر نیاز داری بردارد.
ساکنان مشهد به اشتیاق به این درخواست پاسخ دادند و لباس‌های گرمی که نیاز نداشتن به بی‌خانمان‌های شهر اهدا کردند. دیوار مهربانی به سرعت در سراسر ایران و خارج از آن گسترش یافت و این رسم با خلاقیت و ابتکار به شیوه‌های مختلف انجام شد.
نانوایی‌ها سبدی در کنار صندوق خود قرار دادند، تا افراد تشویق شوند به کسانی که نمی‌توانند هزینه نان خود را بدهند، کمک کنند. هنرمندان نیز که با گیتارهایشان در گوشه و کنار خیابان می‌چرخیدند، پلاکاردی در شیشه یا جعبه گیتار خود قرار می‌دادند که پیامی برای رهگذران داشت: در صورتی که به پول نیاز دارید بردارید.
فست فود‌های تهران سیستمی را معرفی کردند که در آن مشتریان می‌توانستند علاوه بر پرداخت فاکتور خود، هزینه یک فاکتور دیگر را پرداخت کنند تا در آینده اگر کسی نیاز به غذا داشت و پول آن را نمی‌توانست پرداخت کند، با این فاکتورها بتواند غذایی میل کند (یادآور شویم که قهوه فروشی در ناپل بیش از یک دهه پیش این سیستم را در کافه خود معرفی کرد که هر فرد می‌توانست با پرداخت پول دو قهوه از کسانی که وضعیت مالی خوبی نداشتند، حمایت کنند).
به طور کلی خیرات دادن یکی از مهم‌ترین رسم‌های اسلامی است. اما جنبش دیوارهای مهربانی در فرهنگ ایرانی ریشه دارد که این فرهنگ و مهربانی در میان شعرهای شاعران کهن ایرانی مانند رومی نیز دیده میشود. شاعران ایرانی همیشه از جایگاه مهم مهمان و همچین کمک به نیازمندان در فرهنگ ایرانی یاد می‌کنند. با وجود پاندمی ناشی از ویروس کرونا روح بشردوستانه این کشور بار دیگر به جهانیان نشان داده شد و امروزه این مهربانی با غریبه‌ها همچنان ادامه دارد.
اوبونتو (Ubuntu)، آفریقای جنوبی
اوبونتو یک کلمه از زبان نگویی (Nguni) است که توسط برخی از مردم آفریقا در گذشته صحبت می‌شد اما اوبونتو تا أواسط قرن نوزدهم در منابع مکتوب ظاهر نشد. در میانه انتقال آفریقایی جنوبی از رژیم تبعیض‌آمیز به یک دموکراسی که تمام نژادها در آن مورد احترام بودند، اوبونتو به اوج خود رسید.
با اینکه در طول سال‌ها تعاریف مختلی از اوبونتو ارائه شده اما بهترین معنی این کلمه در یک ضرب‌المثل آورده میشود: انسان توسط انسان، انسان است (الحاقی مترجم: بهترین معادل برای این عبارت این شعر زیبای سعدی است: بنی آدم اعضای یکدیگر است که در آفرینش زیک گوهرند).
در عمل اوبونتو باور دارد که پیوندها و ارتباطات که در یک گروه وجود دارد از تقسیمات در آن مهم‌تر است. همانطور که نلسون ماندلا زمانی نوشت: او بونتو را باید اینطور معنی کرد، حس قوی که ما تنها از طریق انسانیت می‌توانیم انسان بودن خود را ثابت کنیم. اگربخواهیم در این دنیا کاری انجام دهیم، آن کار و موفقیت آن براساس میزان کار و موفقیت دیگران سنجیده میشود.
در آفریقای جنوبی فلسفه مهربانی با مردم به پیشینه‌های فرهنگی مردم افریقا برمی‌گردد.
اسقف اعظم سابق آفریقای جنوبی، دزموند توتو (Desmond Tutu) زمانی که کمیسیون حقیقت و صلح کشور را در اواسط دهه ۱۹۹۰ رهبری می‌کرد، مفهوم اوبونتو را بکار گرفت و با درک مسیحی خود به بخشش، صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز رسمیت داد. توتو در اظهار نظری که در سال ۲۰۲۰ ارائه کرد یکبار دیگر گفت: اوبونتو به طور ویژه در مورد این واقعیت صحبت می‌کند که شما نمی‌توانید به عنوان یک انسان در انزوا زندگی کنید. این واژه در مورد ارتباط متقابل ما صحبت می‌کند. شما نمی‌توانید به تنهایی انسان باشید و وقتی چنین صفت عالی داشته باشید، شما باید به سخاوت و بخشندگی معروف شوید.
اوموتناشی، ژاپن
سنت مهمان‌نوازی ژاپن که اغلب به عنوان مودب‌ترین کشور جهان توصیف میشود، محصول سنتی به نام اوموتناشی (omotenashi) است. این سنگ بنای فرهنگ ژاپنی که به معنای واقعی کلمه "روح خدمت" است، بر پایه آیین کهن سادو (مراسم چای) بنا نهاده شده است. در این رسم نیاز به دقت بسیار بالای میزبان دارد تا اطمینان حاصل شود که تمام نیاز‌های مهمانان برآورده میشود. مهمانان که از تلاش میزبانشان آگاه هستن با ابراز سپاسگزاری آمیخته با احترام به او پاسخ می‌ٔهند. بنابراین دو طرف یک محیط سازگار و با احترام را ایجاد می‌کنند.
اگرچه شاید هیچ یک از رسم‌های ژاپنی‌ها به اندازه سادو نماینده‌ای بهتری برای فرهنگ ژاپنی نباشد اما اوموتناشی به سبکی از زندگی ژاپنی تبدیل شده است. هنگامی که وارد مغازه می‌شوید کارکنان مغازه‌ها و رستوران‌ها با مشتریان به گرمی صحبت می‌کنند و از آنها استقبال صمیمی دارند. تمیزکنندگان قطارهای سریع‌السیر به مسافران دايما تعظیم می‌کنند. رانندگان تاکسی بدون هیچ چشمداشتی در را برای مسافران باز می‌کنند.
ژاپنی‌ها حتی سطح بالاتری از ادب را برای افراد خارجی نشان می‌دهند و با خارجیان با نزاکت بسیاری رفتار می‌کنند.
اما اوموتناشی تنها فرهنگ مهربانی ژاپن نیست. سنربتسو (senbetsu) یکی دیگر از فرهنگ‌های مهم ژاپنی‌ها است که به دوران باستان برمی‌گردد. طبق این رسم ژاپنی‌ها به کسی که عازم سفر است یا شغل خود را ترک می‌کند، هدیه می‌دهند. ژاپنی‌ها با دادن هدیه به مسافران اطمینان حاصل می‌کنند که فرد در سفر خود از آسایش برخوردار خواهد بود.
منبع: BBC
