اگر حیوان خانگی دارید، احتمالاً هنگام برنامهریزی سفر هوایی نگران تنها گذاشتن او میشوید. خوشبختانه اکنون امکان حمل حیوان خانگی با هواپیما تحت شرایط مشخص وجود دارد. در ادامه، مهمترین مقررات و هزینههای حمل حیوانات خانگی در پروازهای داخلی ایران و برخی خطوط هوایی خارجی را در این مطلب از لستسکند بررسی میکنیم.
قوانین و هزینه های حمل حیوان خانگی با هواپیما
طبق قوانین سال ۱۴۰۴، ورود حیوان خانگی به کابین پروازهای داخلی ایران ممنوع است و فقط باید در بخش بار حمل شود.
هر مسافر میتواند حداکثر ۲ سگ یا گربه و ۱۰ پرنده زینتی همراه داشته باشد.
پذیرش نهایی حیوان وابسته به تأیید ایرلاین و شرایط فرودگاه است.
برای حمل حیوان باید از قبل مجوز ایرلاین گرفته و جای مخصوص در بخش بار رزرو شود.
پیش از خرید بلیط، قوانین بهروز هر ایرلاین و کشور مقصد را بررسی کنید.
حمل حیوان هزینهبر است و معمولاً بهعنوان هزینه اضافه بار یا کارگو از مسافر دریافت میشود.

مدارک لازم برای حمل حیوانات خانگی با هواپیما
حمل حیوان خانگی با هواپیما قوانین سختگیرانهای دارد؛ بنابراین باید مدارک لازم را به طور کامل طبق دستورالعمل شرکت هواپیمایی آماده کنید تا در فرودگاه دچار مشکل نشوید. همانطور که مسافر برای سفر خارجی باید شرایط گرفتن پاسپورت را داشته باشد، حیوان خانگی شما نیز به نوعی پاسپورت و گواهیهای رسمی نیاز دارد. مهمترین مدارک لازم برای پذیرش حیوان خانگی در فرودگاه عبارتاند از:
شناسنامه یا گذرنامه حیوان خانگی
گواهی سلامت دامپزشکی (برای پروازهای خارجی تأیید بینالمللی لازم است)
کارت واکسنهای بهروز (بهویژه واکسن هاری)
فرم مخصوص شرکت هواپیمایی برای حمل حیوان زنده
رسید پرداخت هزینه حمل
توجه: در سفرهای خارجی علاوه بر موارد فوق، الصاق میکروچیپ در بدن حیوان و ارائه کد آن در مدارک و نیز همراه داشتن تاییدیههای دامپزشکی مقصد (در صورت الزام کشور مقصد) توصیه میشود. به طور کلی، هرچه مدارک کاملتری ارائه کنید، شانس پذیرش حیوان خانگیتان توسط ایرلاین بالاتر میرود.

حمل حیوان خانگی در کابین هواپیما
همانطور که گفته شد، در پروازهای ایرانی آوردن حیوان به داخل کابین مسافری برای حمل حیوان خانگی با هواپیما کاملاً ممنوع است و پت شما حتماً باید در بخش بار مخصوص حمل شود. اما در برخی پروازهای بینالمللی شرایط متفاوت است. بعضی از ایرلاینهای خارجی (مثلاً ترکیش، لوفتهانزا، قطر و حتی تا حدی امارات) تحت ضوابط خاص اجازه میدهند حیوانات خانگی کوچک (سگ یا گربه کوچک) داخل کابین کنار صاحبشان سفر کنند. اگر بلیط خود را با چنین شرکتهایی تهیه میکنید، باید در زمان رزرو، درخواست حمل حیوان خانگی در کابین را ثبت کنید تا ایرلاین بررسی کرده و در صورت امکان تأیید کند.
معمولاً محدودیت وزن و اندازه برای حیوانات کابینی وجود دارد؛ برای مثال هواپیمایی ترکیش ایر به شما اجازه میدهد سگ یا گربه خود را در یک باکس نرم داخل کابین حمل کنید به شرطی که مجموع وزن حیوان بهعلاوه باکس حداکثر ۸ کیلوگرم و ابعاد باکس حداکثر ۴۰×۳۰×۲۳ سانتیمتر باشد. همچنین سن تولهسگ یا بچهگربه باید بیش از ۱۰ هفته بوده و حیوان در طول پرواز داخل باکس مخصوص زیر صندلی جلوی مسافر قرار گیرد.
توجه داشته باشید حتی ایرلاینهایی که حمل حیوان در کابین را مجاز میدانند، معمولاً تعداد محدودی حیوان را در هر پرواز میپذیرند و ممکن است شرایط دیگری مانند نوع نژاد، داشتن سبد دهانبند یا جایگاه صندلی کنار پنجره برای صاحب حیوان در نظر بگیرند. بنابراین پیشاپیش تمام جزئیات را از ایرلاین مربوطه استعلام کنید. در کل، امکان حمل حیوان در کابین یک هواپیمای مسافربری امتیازی است که فقط برخی خطوط هوایی خارجی آن هم برای حیوانات کوچک فراهم میکنند.
حمل حیوان خانگی در قسمت بار هواپیما
در اکثر موارد (بهویژه پروازهای داخلی ایران) حمل حیوان خانگی با هواپیما باید در قسمت بار و محفظه مخصوص حیوانات در هواپیما حمل شوند. این روش که به حمل همراه با مسافر در بخش بار (کد AVIH) معروف است، مستلزم رزرو قبلی فضا برای حیوان شما است. هنگام خرید بلیط باید به شرکت هواپیمایی اطلاع دهید که حیوان زنده همراه دارید تا این کد در رزرو شما لحاظ شود در روز پرواز، چند ساعت زودتر به فرودگاه بروید و پس از انجام تشریفات، حیوان خانگی را در ترمینال مسافری فرودگاه تحویل متصدیان شرکت هواپیمایی دهید. پت شما داخل قفس استاندارد خود به بخش باربری منتقل میشود و در مقصد نیز در سالن تحویل بار به شما تحویل داده خواهد شد. توجه داشته باشید که بر اساس برخی مقررات، وزن باکس حیوان خانگی نباید بیش از ۵ کیلوگرم باشد؛ در غیر این صورت ممکن است اجازه حمل داده نشود.
در صورتی که صاحب حیوان قصد سوار شدن به هواپیما را نداشته باشد، امکان حمل حیوان بهصورت کارگو (بدون همراه) نیز وجود دارد. بدین شکل که شما میتوانید چند روز قبل یا چند ساعت پیش از پرواز، حیوان را در ترمینال باربری فرودگاه مبدأ به بخش کارگو تحویل دهید تا با بارنامه رسمی به مقصد ارسال شود با مشاهده هواپیماهای در حال پرواز زنده با فلایت رادار چک کنید که چه زمانی به مقصد میرسد. در فرودگاه مقصد، شخص گیرنده (که نام او را در بارنامه قید کردهاید) با در دست داشتن مدارک شناسایی و کپی بارنامه میتواند حیوان را از انبار کارگو تحویل بگیرد. حمل از طریق کارگو معمولاً برای مسیرهای بینالمللی یا مواقعی که مسافر نمیتواند در پرواز حضور داشته باشد استفاده میشود.

هزینههای حمل حیوان خانگی
حمل حیوان خانگی با هواپیما همیشه مشمول هزینه اضافی است و این مبلغ جدا از قیمت بلیط محاسبه میشود. اغلب ایرلاینها وزن حیوان بههمراه باکس را دو برابر حساب کرده و معادل هزینه اضافه بار دریافت میکنند؛ برای پرندگان کوچک حتی تا ۴ برابر هم محاسبه میشود. در ایرانایرتور برای سفرهای تور داخلی، نرخ هر کیلوگرم همراه با ۹٪ مالیات است و حداقل ۵ کیلوگرم لحاظ میشود، حتی اگر حیوان سبکتر باشد.
این هزینه معمولاً در فرودگاه و هنگام تحویل حیوان پرداخت میشود. در پروازهای خارجی نرخها بالاتر بوده یا بر اساس ارز محاسبه میشوند و در حالت کارگو نیز طبق تعرفه باربری تعیین میگردند. توجه کنید که این مبالغ مستقل از هزینههای اصلی سفر است و در سفر خارجی همچنان باید عوارض خروج از کشور را هم بپردازید.
تفاوت ارز دولتی و ارز مسافرتی چیست؟
مقررات ایرلاینهای داخلی برای حمل حیوانات خانگی
در سالهای اخیر برخی شرکتهای هواپیمایی داخلی ایران امکان حمل محدود حیوانات را فراهم کردهاند؛ اما رویهمرفته سختگیریها زیاد است و هر ایرلاین شرایط خاص خود را دارد. در ادامه مقررات چند شرکت مهم داخلی را در ارتباط با حمل حیوان خانگی با هواپیما مرور میکنیم:
حمل حیوان خانگی با هواپیما ماهان
ماهان تنها شرکت هواپیمایی ایرانی است که به صورت رسمی امکان حمل حیوانات خانگی را برای مسافران فراهم کرده است. البته این امکان صرفاً در قسمت بار یا از طریق کارگو است و کماکان اجازه ورود حیوان به کابین مسافری داده نمیشود. مزیت بزرگ ماهان این است که بیشتر پروازهای آن به مقصدهای دور به صورت مستقیم انجام میشود و حیوان خانگی شما بدون مسیر پروازی طولانی اضافی، سریعتر به مقصد میرسد.
برای حمل حیوان خانگی با هواپیما ماهان، باید از قبل هماهنگیهای لازم را انجام دهید و مدارک سلامت حیوان را ارائه کنید. این شرکت معمولاً حیوانات را به صورت بارنامهای و در قفسهای استاندارد جابجا میکند. برخی نژادهای حساس یا حیوانات بسیار بزرگ ممکن است توسط ماهان پذیرش نشوند، بنابراین بهتر است جزئیات را از دفتر ماهان استعلام کنید.
حمل حیوان خانگی با هواپیما ایرانایر
ایرانایر (هما) به عنوان شرکت هواپیمایی ملی ایران، سیاست محافظهکارانهتری در حمل حیوان خانگی با هواپیما دارد. در حال حاضر حمل حیوان خانگی به صورت همراه مسافر (AVIH) در پروازهای ایرانایر امکانپذیر نیست. یعنی شما نمیتوانید هنگام خرید بلیط ایرانایر، پت خود را به عنوان بار اضافه همراه رزرو کنید. بااینحال، ایرانایر از طریق بخش باربری خود (کارگو) خدمات حمل حیوان زنده را ارائه میدهد. در این روش که مستقل از پرواز مسافری است، میتوانید حیوانتان را با پرواز باری ایرانایر به مقصد ارسال کنید و خودتان با پرواز جداگانه (یا حتی زمینی) سفر کنید. استفاده از کارگو ایرانایر مستلزم مراجعه به دفاتر کارگو و انجام تشریفات مربوطه پیش از پرواز است.
حمل حیوان خانگی با هواپیما ایرانایرتور
ایرانایرتور جزء معدود ایرلاینهای داخلی است که حمل حیوان خانگی با هواپیما همراه مسافر (در قسمت بار) را طبق بخشنامههای مشخص مجاز کرده است. طبق دستورالعمل این شرکت، مسافرانی که سگ، گربه یا حیوان خانگی دیگری دارند میتوانند در زمان خرید بلیط درخواست حمل حیوان بدهند. حمل حیوان صرفاً در بخش بار انجام میشود و در کابین ممنوع است.
مسافر باید حدود ۲ ساعت زودتر در فرودگاه حاضر باشد و مدارک حیوان ازجمله شناسنامه و کارت واکسیناسیون را به مسئول کانتر ارائه دهد. همچنین ایرانایرتور حمل حیوان با برخی هواپیماهای کوچکتر (مانند جتهای منطقهای) خود را ممنوع کرده است، بنابراین اگر پرواز شما با هواپیمای خاصی انجام میشود حتماً این نکته را از قبل بررسی کنید.
حمل حیوان خانگی با هواپیما معراج
معراج یکی از سختگیرترین سیاستها را در قبال حمل حیوان خانگی با هواپیما دارد. طبق اعلام این شرکت، در هیچیک از پروازهای مسافری معراج امکان حمل حیوان زنده وجود ندارد. اگر هنگام خرید بلیط معراج حیوان خانگی همراه دارید، متاسفانه باید گزینه دیگری را در نظر بگیرید. نه در کابین و نه در بخش بار پروازهای معراج حیوان پذیرفته نمیشود.
قوانین ایرلاینهای خارجی برای حمل حیوانات
هر یک از خطوط هوایی بینالمللی مقررات متفاوتی برای حمل حیوانات دارند. در اینجا بهطور ویژه، دو شرکت هواپیمایی امارات و هواپیمایی ترکیش را که میان ایرانیان محبوبتر هستند، بررسی کردهایم:
حمل حیوان خانگی با هواپیما امارات (Emirates)
شرکت امارات که متعلق به کشور امارات است، اجازه ورود حیوان به کابین مسافری را به هیچ عنوان نمیدهد؛ تنها استثنا حمل شاهین در برخی مسیرهای خاص (بین دبی و پاکستان) آن هم داخل کابین هواپیمای مخصوص است. بنابراین شما نمیتوانید سگ یا گربه خود را در پروازهای امارات کنار خود داشته باشید. این شرکت حیوانات خانگی را صرفاً در قسمت بار و به صورت همراه چمدان (یا ازطریق بخش کارگو) جابهجا میکند.
اگر قصد استفاده از این ایرلاین را در تور دبی دارید، حتماً حداقل هفتهها پیش از پرواز نسبت به ثبت درخواست خود اقدام کنید. در غیر این صورت ممکن است در روز پرواز با عدم پذیرش حیوان مواجه شوید. هزینه حمل حیوان با امارات بر اساس وزن و اندازه و مقصد محاسبه میشود و میتواند درخور توجه باشد.
راهنمای سفر به دبی؛ نکات مهم و شرایط سفر
حمل حیوان خانگی با هواپیما ترکیش (Turkish Airlines)
ترکیش ایر (خطوط هوایی ترکیه) به داشتن رویکردی دوستانهتر برای حمل حیوان خانگی با هواپیما شهرت دارد. ترکیش جزو بهترین ایرلاینها در زمینه حمل حیوان خانگی محسوب میشود و شرایط نسبتا سادهتری دارد. اگر در تور ترکیه با ترکیش پرواز میکنید، میتوانید هنگام رزرو بلیط درخواست حمل حیوان را ثبت کنید. ترکیش اجازه میدهد حیوانات کوچک (سگ یا گربه) تحت شرایطی در کابین سفر کنند.
حیوان داخل باکس ویژه در زیر صندلی جلو قرار میگیرد و طی پرواز امکان خارج کردن آن از باکس وجود ندارد. طبق قوانین ترکیش، مسافری که حیوان در کابین همراه دارد حتماً باید روی صندلی کنار پنجره بنشیند تا مزاحمتی برای سایرین ایجاد نشود. در صورتی که وزن یا اندازه حیوان شما از حدود کابین بیشتر باشد، ترکیش امکان حمل آن در قسمت بار همان پرواز را نیز فراهم میکند. هزینه حمل پت با ترکیش بستگی به مقصد دارد و معمولاً به ازای هر حیوان یک نرخ ثابت یا متغیر اعمال میشود.

نکات و شرایط ویژه حمل حیوان خانگی با هواپیما
هماهنگی: حداقل ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل با ایرلاین برای حمل حیوان خانگی با هواپیما هماهنگ کنید و زودتر از موعد در فرودگاه حاضر شوید.
سلامت: فقط حیوانات سالم و آرام پذیرفته میشوند؛ غذای سبک و آب کافی قبل از پرواز بدهید.
قفس استاندارد: باکس مقاوم، جادار و دارای تهویه لازم است؛ نام صاحب و پد جاذب رطوبت فراموش نشود.
محدودیتها: هر مسافر حداکثر ۲ سگ یا گربه یا ۱۰ پرنده میتواند همراه داشته باشد؛ سن توله باید بالای ۱۰ هفته باشد.
گونهها و شرایط خاص: نژادهای پوزهکوتاه یا حیوانات غیرمتعارف معمولاً پذیرفته نمیشوند؛ برخی هواپیماهای کوچک هم امکان حمل ندارند.
حملونقل تا فرودگاه: در صورت استفاده از خودروی شخصی، هزینه پارکینگ فرودگاه امام را در نظر بگیرید و حیوان را در باکس نگه دارید تا استرس کمتری داشته باشد.
سخن آخر
با رعایت تمامی موارد فوق و آگاهی از قوانین بهروز حمل حیوان خانگی با هواپیما در سال ۱۴۰۴، چه قصد سفر با تور خارجی داشته باشید و چه سفر داخلی، میتوانید تجربه سفری خوشایندتر برای خود و دوست پشمالویتان رقم بزنید. هر سفر هوایی چالشی برای حیوانات محسوب میشود؛ اما با برنامهریزی، همکاری شرکت هواپیمایی و آمادهسازی صحیح، این چالش را به سلامتی پشت سر خواهید گذاشت. برای اطمینان بیشتر، همواره از مشاوره شرکتهای هواپیمایی و متخصصان دامپزشکی بهره بگیرید تا سفر هوایی ایمنی را در کنار حیوان خانگی خود تجربه کنید.