دره ی فریجیا در غرب نواحی مرکزی آناتولی ترکیه واقع شده و در سرتاسر چشم انداز آن، تعداد زیادی «رد عبور چرخ» دیده می شود. این مسیرهای عبوری در دل سنگ ایجاد شده و فواصل بین آن ها به گونه ای است که به نظر می رسد چرخ های یک گاری یا ماشین آنها را به وجود آورده اند، اما قدر مسلم این است که این شیارها بسیار عمیق تر از آن هستند که توسط یک وسیله ی معمولی به وجود آمده باشند. عمیق ترین شیارها سه فوت عمق دارند. این مسیرها بسیار شبیه به آن چیزی هستند که در جزیره ی مالتا یافت شده است.
عدم وجود تاریخ دقیق باعث شده که مردم فکر کنند این مسیرها میلیون ها سال پیش توسط چرخ های سنگین وسایل نقلیه ی موجوداتی بیگانه روی خاکسترهای آتشفشانی شکل گرفته و سفت شده اند. در طول قرن ها، نشست های توفا به سنگ سخت تبدیل شده و از این شیارها محافظت کرده اند، درست همانگونه که ردپای دایناسورها در سنگ ها باقی مانده اند.
بنا بر شواهد رایج علمی، اولین جاده ها در آناتولی در دوران امپراطوری هتی ها Hittite Empire (1600 تا 1178 قبل از میلاد) ظاهر شده اند. بعدها، فریجیایی ها Phrygians و قبایل محلی دیگری مانند Lycians و Carians مسیرهایی در سنگ نرم ایجاد کردند. در نهایت این مسیرها تبدیل به بخشی از شبکه ی جاده ای روم گشت که ترکیه را تا فرات و فراتر از آن پوشش می داد.
هرچند مسیرهای دره ی فریجیا قدیمی تر از امپراطوری هتی ها هستند، اما این قدمت مسلما به میلیون ها سال نمی رسد! مطالعه ای در سال 2004 نشان می دهد که این مسیرها نه به عنوان جاده بلکه با اهداف کشاورزی حدود 5000 سال پیش ایجاد شده اند.
محققان بر این باورند که شیارها نقش سیستم زه کشی داشته و مساحت بین آنها به باغ یا محل رویش دانه ها اختصاص داشته است. از آنجا که این منطقه خشک بوده، شیارها در بستر سنگی حفر شده اند تا بتوانند آب و خاک را در خود حفظ کنند. مسافت معمول بین شیارها احتمالا نشاندهنده ی فاصله ی مناسب و قابل کنترل برای افرادی است که روی آن مشغول به کار بوده اند؛ این موضوع احتمالا به طول وسایل کشاورزی و نحوه ی دسترسی کشاورزان باز می گردد.
کلودیا ساگونا متخصص باستان شناسی ترکیه و مالتا از دانشگاه ملبورن که این مطالعه را انجام داده می گوید: «امتدادهای طولانی از خطوط تک یا موازی کم شیب بیشتر به نحوه ی مدیریت آب دلالت دارد که احتمالا برای رساندن جریان آرام و ثابت آب به مناطق کشاورزی مورد استفاده قرار می گرفته است.»
«جالب است بدانید که در مناطق تخریب شده با اضافه کردن خاک و مواد آلی، کیفیت خاک را بالا برده و دوباره از آن به عنوان زمین زراعی استفاده می کردند. نمونه ی این فعالیت در جزایر آران و صورت وضعیت های تاریخی تولید خاک در مالتا دیده می شود.»
«این توضیح منطقی احتمالا نمی تواند برای آن دسته از افرادی که به حمله ی بیگانه ها اعتقاد دارند، قانع کننده باشد، اما در حقیقت نشان می دهد که کشاورزان باستانی تا چه اندازه مدبر و دانا بوده اند. آنها زمین را می شناختند و از نحوه ی مدیریت آب و بهبود تولید مواد غذایی آگاهی داشته اند.
منبع : amusingplanet
