شاید در این دنیا کمتر جایی را بتوان پیدا کرد که ساختهی دست انسان باشند و به اندازهی برجهای دریایی ناشناخته مانده باشند. سازههای دریایی با اهداف مختلفی مثل قلعهای برای دفاع، محلی برای نصب فانوسهای دریایی، زندانی کردن انسانها یا انجام کارهای تحقیقاتی ساخته شدند. برخی از آنها هنر مهندسی را نشان میدهند و برخی تبدیل به یک سازهی تاریخی شدهاند چون دیگر از آنها استفاده نمیشود و ارزش تعمیر کردن هم ندارند. در ادامهی مطلب، ۵ مورد از برجهای دریایی متروکه و عجیب را معرفی میکنیم.
۱. چهار قلعه دفاعی، انگلیس
قلعه سالنت (Solent Forts) که با نام پالمرستون هم شناخته میشود، در اواخر قرن هجدهم در سواحل پورتموس و به عنوان بخشی از شبکهی دفاعی دریایی انگلیس ساخته شد. زمان ساخت این برج، ناپلئون سوم درحال به قدرت رسیدن بود و به همین دلیل بود که انگلیسیها برای پیشگیری از جنگهای احتمالی به فکر ساخت ۴ قلعهی دریایی افتادند.
این برجها با نامهای No Man’s Land، سنت هلنز St. Helens، Spitbank و Horse-Sands احداث شدند اما دوران استفاده کوتاهی داشتند. بعد از ساخت این چهار قلعه قرار بود که قلعهی پنجمی هم ساخته شود اما وقتی انگلیسیها فهمیدند بستر دریا سست است و ایمنی کافی برای برجهای دریایی ندارد، ساخت قلعهی دفاعی پنجم لغو شد.
با گذشت زمان و ظهور فناوریهای جدید مثل موتورهای بخار، حفظ یا بروزرسانی این دژهای نظامی سخت شد و از طرف دیگر، آنچه که دلیل ساخت قلعهها بود، یعنی وجود تهدید خارجی، دیگر وجود نداشت. در طول جنگ جهانی هم از این برجهای دریایی صرفاً برای علامتدهی و هشدار استفاده شد چون این سازهها قابلیت نصب ادوات نظامی سنگین را نداشتند.
اخیراً یکی از این برجهای دریایی به نام Horse-Sands بازسازی و تعمیر شده تا به عنوان موزه از آن استفاده شود. برج دیگر یعنی Spitbank به یک هتل تبدیل شده و No Man’s Land هم به یک اقامتگاه با امکانات تفریحی مثل سالنهای غذاخوری، اسپا و... تبدیل شده است.
۲. برجهای تگزاس
این برجهای دریایی در کرانهی شمال اقیانوس اطلس و در فواصل نسبتاً طولانی از تگزاس واقع شده است. شاید در ظاهر شبیه سازههای استخراج نفت باشند اما هدف ساخت آنها چیز دیگری است. این برجها در سال ۱۹۵۰ برای شناسایی تهدیدات احتمالی که به خاک آمریکا نزدیک میشوند طراحی و ساخته شدند. در این طرح ۵ برج برای ساخت در نظر گرفته شد اما فقط ۳ برج تکمیل شد.
سر سازه که روی سه پایه احداث شده است هزینهای معادل ۲۱ میلیون دلار برای دولت در پی داشت و هرکدام از برجها نیاز به ۵۰ نفر خدمه داشتند. برج شماره ۲ و ۳ در سواحل نانتاکت و بوستون احداث شدند اما برج شوربخت شماره ۴ که در سواحل Barnegat Inlet و نیوجرسی ساخته شد با مشکلاتی همراه گردید.
برجهای ۲ و ۳ در بستر محکمی قرار گرفتند اما شماره ۴ از ابتدا دچار مشکلات استحکام بود. در هر صورت این برج ساخته شد اما چندین تعمیر برای استحکامبخشی به آن انجام شد چون کل سازه با بادها یا امواج معمولی تکان میخورد. تا جایی که کارکنان به آن پیرمرد لرزان میگفتند.
سرانجام این برج لرزان هم با تلخی به پایان رسید، در سال ۱۹۶۱ بعد از انجام یکسری تعمیرات اورژانسی که برای حفظ سازه انجام شده بود، کل برج فرو ریخت و ۲۸ نفر در این حادثه کشته شدند. دو برج دیگر هم اوضاع بهتری نداشتند و به همین دلیل در همان سالها رها شدند.
۳. قلعه بویار فرانسه
قلعه بویار (Fort Boyard) شاید یکی از سازههای دریایی مشهور باشد که کاربری آن تغییر پیدا کرده است. وقتی قرار بود از این سازه دریایی برای ساخت یک مجموعه تلویزیونی استفاده شود آن را بازسازی کردند.
این قلعهی دریایی در سواحل فرانسه قرار دارد و در واقع برای دفاع دریایی در قرن ۱۷ میلادی با دستور لویی چهاردهم ساخته شد. در آن سالها فناوری لازم برای احداث آن وجود نداشت و طرح آن مسکوت باقی ماند تا این که ناپلئون به قدرت رسید و ساخت دژ دریایی در سالهای ۱۸۰۰ شروع شد. باور نکردنی است که برای ساخت این سازه ۵۰ سال وقت صرف شد و به دلیل طولانی شدن زمان احداث قلعه، وقتی قرار شد از آن استفاده شود دیگر کهنه بود و با وجود فناوری سلاحهای جدید مثل توپهای برد بلند، دیگر نیازی به این قلعه نبود.
برای این که حداقل از این قلعه استفادهای شود، به زندان تبدیل شد و در نهایت در سال ۱۹۱۳ به طور کلی رها شد. بعد از آن، با توجه به عدم تعمیر و نگهداری و در معرض طوفان قرار گرفتن سازه، آسیبهای جدی به آن وارد شد تا این که در سالهای اخیر بازسازی شد و برای ساخت مجموعهی تلویزیونی استفاده گردید و حالا هم برای ساخت فیلمهای سینمایی از آن استفاده میشود.
۴. قلعه کارول در آمریکا
قلعه کارول (Fort Carroll) روی یک جزیرهی مصنوعی درخلیج چزپیک ساخته شد و هدف آن حفاظت از بالتیمور در مریلند بود. ساخت آن در سال ۱۸۴۷ شروع شد و تا سال ۱۹۰۰ طول کشید. مثل دیگر برجهای دریایی، این قلعه هم دوران کوتاهی به کار آمد چون که دیگر سلاحهایی که برای آن طراحی شده بودند کارایی نداشتند. با این که طرح اولیهاش دوباره تغییر داده شد اما بازهم از آن استفاده نشد و مثل دیگر قلعهها رها شد.
شکل این قلعه با توجه به شش ضلعی بودن جزیره جالب است. این جزیرهی ۴ هکتاری حالا مالک خصوصی دارد و چند طرح و پیشنهاد برای استفاده از این قلعه وجود دارد که بیشتر جنبهی گردشگری و تفریحی دارند. مالک آن برای مدت زیادی تلاش کرد قلعه به عنوان آثار تاریخی ثبت شود تا هزینههای بازسازی را تامین کند که موفق نشد.
تنها شهرت این قلعه در ساخته شدن و تغییرات اساسی آن است و هیچ جنگ یا حتی افسانهی حضور ارواح هم در کارنامه خود ندارد. فقط پرندههایی است که تعدادشان هم کم نیست. اگر هم قرار باشد بازسازی صورت گیرد باید مجوز دولتی برای آن صادر شود و طبیعتاً خانه پرندگان هم تخریب شود.
قلعه الکساندر روسیه
این قلعهی دریایی در اواسط قرن نوزدهم روی یک جزیرهی مصنوعی در خلیج فنلاند بنا شد. بهرهبرداری از قلعه در سال ۱۸۴۵ شروع شد اما در سال ۱۸۶۰ با توجه به پیشرفت توپخانهها و سلاحهای جنگی، این قلعه هم به فراموشی سپرده شد. در واقع این قلعه یک خط دفاعی برای حفاظت از سن پترزبورگ بود و بعدها به یک انبار بزرگ تبدیل شد.
در قرن بیستم هم این قلعهی رها شده کاربری دیگری پیدا کرد، یک قرنطینه برای مبتلایان به طاعون! وقتی که طاعون در اروپا گسترش پیدا کرد و شهرهای بزرگ را تهدید میکرد، علم پزشکی راهکاری برای درمان آن نداشت به همین دلیل مکانهایی برای قرنطینه و انجام کارهای تحقیقاتی تعیین میشدند که قلعه الکساندر هم یکی از این قرنطینهها شد.
در آن دوره هم تعداد کمی نیروهای نظامی در قلعه حضور داشتند و تعداد زیادی حیوانات آزمایشگاهی از موش و خرگوش گرفته تا اسب و شتر هم برای آزمایش استفاده میشدند. قلعه به یک مرکز تحقیقاتی تبدیل شد تا برای وبا و طاعون درمانی پیدا شود. تا سال ۱۹۱۷ این قلعه یک مرکز تحقیقاتی بود و سپس همهی تجهیزات پزشکی آن تخلیه شد. حالا این دژ نظامی به یک مکان تفریحی برای اجرای کنسرت، مهمانی و جشنوارههای موسیقی تبدیل شده است.
منبع: urbanghostsmedia.com