وضعیت اقتصادی ماه‌های اخیر در ایران تقریباً همه را تحت تاثیر قرار داده است و هر روز بحث و خبرهای زیادی پیرامون آن منتشر میشود. یکی از حوزه‌هایی که به طور مسقیم تحت تاثیر سقوط ارزش پول ملی و همینطور مناقشات سیاسی قرار دارد، حوزه گردشگری است. همزمان با این شرایط بد اقتصادی، سفرهای خارجی به شدت از این وضعیت آسیب دید. گزارشی که در ادامه می‌خوانید دورنمایی است که وال‌استریت ژورنال از افت سفرهای ایرانی‌ها منتشر کرده است و لست سکند قصد دارد تا نظر شما عزیزان را در خصوص آن بداند.
سقوط ریال ایران موجب شده است تا بسیاری از ایرانی‌ها رفتن به تعطیلات، سفرهای کاری، تحصیل و درمان در کشورهای دیگر را لغو کنند و این مشکل خود باری اضافه بر دوش اقتصاد ایران است. ریال ایران به طور تقریبی از ماه جولای سه‌چهارم ارزش خود در برابر دلار آمریکا را از دست داده است و در این ماه به ارزش تقریبی 140.000 ریال در برابر یک دلار رسیده است. این امر موجب شده است که کالاها و خدماتی از قبیل سوخت هواپیما که قیمت آن‌ها به دلار حساب میشود، بسیار گران تمام بشوند و سفر کردن برای ایرانی‌های طبقه متوسط بسیار دشوار و البته گران شود.
فروزان به عنوان یک ایرانی ۴۲ ساله و صاحب دو فرزند در این رابطه می‌گوید، سقوط ارزش ریال برنامه‌های او برای فرستادن دختر نوجوانش به یکی از دانشگاه‌های کانادا را برهم زد. درنتیجه، دخترش مجبور شد تا در لحظه آخر برای گرفتن پذیرش از یکی از دانشگاه‌های ایران اقدام کند. فروزان که به دلیل تمایل به ناشناخته بودن تنها نام کوچکش را ابراز کرد، گفت: ما بودجه‌ای داشتیم که دیگر با رشد نرخ دلار و قیمت بلیط‌ها هم‌خوانی ندارد.
نگرانی‌های سفر یکی دیگر از دردسرهای مسئولان ایران است که هم‌اکنون با مشکلات اقتصادی شدیدی دست‌وپنجه نرم می‌کنند که در کنار سقوط ارزش ریال با نرخ بیکاری بالا و تورم بسیار زیاد نیز روبرو است. تحقیقات مرکز فیچ سلوشنز (Fitch Solutions) کاهش ۴ درصدی در تولید ناخالص داخلی سال آینده این کشور را پیش‌بینی کرده است.
بر اساس اطلاعات ارائه‌شده از شورای جهانی سفر و گردشگری (World Travel and Tourism Council)، انتظار می‌رفت که مسافرت و گردشگری بیش از ۱/۵ میلیون شغل را در سال جاری ایجاد کند و به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در حدود ۷/۳ درصد از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص بدهد. این شورا پیش‌بینی جدیدی ارائه نکرده است اما مرکز هواپیمایی CAPA استرالیا پیش‌بینی می‌کند که در ماه نوامبر ظرفیت هفتگی صندلی‌های ایرلاینهای بین‌المللی از 350.000 در ماه مارس به 200.000 تا در ماه نوامبر کاهش یابد.
بسیاری از آژانس‌های مسافرتی اظهار کرده‌اند که رزروهای مسافرتی به میزان قابل‌توجهی کاهش داشته‌اند و این امر به حدی جدی است که بسیاری از آن‌ها مجبور به اخراج کارکنان یا تعطیلی کامل شده‌اند.
با فشار روزافزون تحریم‌ها، خطوط هوایی بزرگ غربی نیز پروازهایشان را به ایران لغو می‌کنند. ایر فرانس، بریتیش ایرویز، خطوط هوایی یونانی آجیان و هواپیمایی هلندی KLM اعلام کرده‌اند که در هفته‌های آینده پروازهایشان به تهران را متوقف خواهند کرد. خطوط هوایی ایرانی نیز پروازهای خود را کاهش داده‌اند. خطوط هوایی دولتی ایران ایر در روز یکشنبه پروازهای خود به دوبی، هامبورگ و گوتنبرگ سوئد را متوقف کرد.
این تغییرات، توسط طبقه‌ای از ایرانیان که به صورت ملموسی به سفر خارجی وابسته هستند بیشتر احساس میشود. وحید به عنوان مدیر یک آژانس مسافرتی در تهران اظهار داشته است که سفر به خارج از کشور برای فرایندهای درمانی (که در میان ایرانی‌های طبقه متوسط و بالا رایج است) متوقف‌شده‌اند. شرکت او در گذشته هر هفته حدود ۱۰ نفر از این نوع مسافران را راهی خارج از کشور می‌کرد اما در سه ماه گذشته هیچ مشتری‌ای برای سفر به خارج از کشور با اهداف درمانی به شرکت او مراجعه نکرده است.
درحالی‌که ایران آمارهای مربوط به سفرهای خارج از کشور را ارائه نمی‌دهد اما ترکیه که به عنوان یکی از مقاصد محبوب ایرانی‌ها برای سفر به دلیل دریافت ویزا در لحظه ورود شناخته میشود، نسبت به دوره زمانی مشابه در سال گذشته با کاهش ۳۰ درصدی مسافرت ایرانیان مواجه شده است. مسافرت ایرانیان به کشور همسایه یعنی گرجستان هم کاهشی ۱۰ درصدی نسبت به ماه جولای سال گذشته میلادی دارد.
بسیاری از ایرانی‌ها در شبکه‌های اجتماعی در رابطه با دشواری‌های سفرهای هوایی اعتراض می‌کنند. یکی از کلیپ‌های مشهوری که در این رابطه در فضای مجازی دست‌به‌دست میشود مربوط به مسافری است که با دوربین خود از کابین خالی یک هواپیمای آماده پرواز فیلم‌برداری و در رابطه با قیمت پرواز یک‌ساعته از تهران به شهرهای داخلی شکایت می‌کند.
صمد پور در پست اینستاگرام خود اظهار داشته است که :
یک هواپیما با ظرفیت ۳۰۰ نفر تنها ۲۰ مسافر دارد. مردم حتی استطاعت سفر با هواپیما را ندارند. این اوضاع روز به روز بدتر میشود.
کاهش ارزش ریال می‌تواند نکته‌ای مثبت برای صنعت گردشگری ایران باشد زیرا سفر از خارج از کشور به ایران برای مسافران غیر ایرانی ارزان‌تر تمام میشود.
راشل ترنر (Rochelle Turner) به عنوان مدیر پژوهش شورای جهانی سفر و گردشگری گفت که ایران قبل از سقوط ارز نیز یکی از مقاصد رقابتی برای سفر بود و اغلب مسافران به این کشور از خاورمیانه بودند نه ایالات‌متحده یا اروپایی که تحریم‌ها و ترس از دستگیر شدن احتمال اجتناب مسافران برای سفر به این کشور را بیشتر می‌کند.
سفر به ایران در سال ۲۰۱۵ و پس از توافق هسته‌ای و کاهش تنش‌ها رشد کرد. پیش‌بینی‌های سازمان گردشگری جهانی در ماه اوت اظهار داشت که جذب توریست ایران از ۲/۹ میلیون نفر در سال ۲۰۱۰ به ۹/۴ میلیون نفر در سال ۲۰۱۶ افزایش یابد. بااین‌حال پیش‌بینی میشود که این رقم در سال جاری با کاهش اندکی روبرو شود.
اما آیا در این شرایط باید سفر را کنار گذاشت؟ حرفه‌ای‌های سفر نظر دیگری دارند و معتقدند در این شرایط نه تنها نباید سفر را کنار گذاشت، بلکه باید از پتانسیل‌های مخفی گردشگری ایران و کشورهای همسایه‌ای که به نسبت ارزان‌تر هستند استفاده کرد و زوایای پنهان ایرانگردی و کشورهای همسایه‌ی مجاور را کشف کرد. نظر شما چیست؟ آیا شما سفر را به کل از برنامه‌ی زندگی‌تان حذف خواهید کرد یا از این به بعد از مقاصد و شیوه‌های دیگری برای سفر استفاده خواهید کرد؟
منبع: wsj.com
