کشف تاریخ، اولین گامی است که انسانها از زمان تولد خود برای رفع کنجکاوی و رسیدن به سوالاتشان برمیدارند. تفاوتی ندارد در چه جایگاهی باشیم، انسان همواره به دنبال کشف رازهایی بوده که در این جهان چند میلیارد ساله مخفی شده است. اکتشافاتی که گاه به طور اتفاقی رقم میخورد، اما جهان بعد خود را تغییر میدهد. در این راستا باستان شناسان با آشکارسازی رازهایی از تمدن و اجدامان نقش بسزایی در آگاهی و پیشرفت بشر داشتهاند. در ادامه، شما را با شش کشف تاریخ مهم و جذاب که به دست باستان شناسان رقم خورده است آشنا خواهیم کرد. البته که هر اثر باستانی که یافت میشود، اهمیت و ارزش خودش را دارد و به راحتی نمیتوان آثار را ارزش گذاری کرد. در اینجا مواردی را ذکر کردیم که کشفشان باعث ارائه اطلاعات فراوانی شد و دنیا را متحول کرد.
آردی
اگر از طرفداران نظریه تکامل هستید، ممکن است نام آردیپیتکوس رامیدوس را شنیده باشید. فسیلهای 4.4 میلیون سالهای که شباهاتهایی با انسان امروزی داشتند و گمانهزنیهای نظریه تکامل را بیشتر میکنند. نخستین بار فسیلهای آردیپیتکوس رامیدوس سال 1992 در اتویوپی کشف شد و مهمترین فسیل یافت شده که غالب تحقیقات در آن صورت گرفت، آردی (ARDI) نام گرفت. فسیل آردی نه انسان بوده است و نه شامپانزه، اما احتملا علاوه بر بالا رفتن از درختان، قادر به راه رفتن و طی کردن مسافتهای کوتاهی روی دو پای خود نیز بوده است. آردی ممکن است از اجداد مستقیم انسانها نباشد ولی در فهمیدن چگونگی تکامل انسان و اشتراکاتش با سایر نخستیسانان نقش مهمی ایفا کرده است. قبلتر از آردی، گونه جانوری موسوم به لوسی در سال 1974 یافت شده بود که قدمت آن به 3.2 میلیون سال پیش بازمیگشت و شباهتهایی با آردی داشت.
کتابخانه سلطنتی آشوری
کتابخانه سلطنتی آشوری با داشتن بیش از 25.000 لوح گلی و 1200 نوشته، یکی از بزرگترین کتابخانههای جهان در زمان خود به شمار میرفت. مجموعه این کتابخانه که به دست آشوربانیپال، پادشاه وقت آشوریان گردآوری شده بود، پس از حمله مادها، بابلیها و سکاها به شهر نینوا این کتابخانه نابود شد و بسیاری از آثارش در آتش سوختند. با این وجود برخی از آثاری که سالم مانده بودند پس از گذشت هزاران سال، در قرن 19 میلادی توسط آستن هنری لایارد، باستانشناس انگلیسی کشف شدند. در کتابخانه سلطنتی آشوری نوشتههایی شامل متون تاریخی، سنگ نوشتههای سلطتنی، داستانهای حماسی و اساطیری، نوشتههای مذهبی، متون مرتبط با اخترشناسی، پزشکی، نامههای سلطتنی و... یافت شد که مهمترین آن حماسه گیلگمش، قدیمیترین و نامدارترین اثر در این میان بود.
تنگه الدوای
تنگه الدوای (olduvai gorge) یا گهواره بشریت یکی از مهمترین اکتشافات باستانی در جهان است که به موجب آن، اطلاعات ارزشمندی از دودمان و سیر تکامل انسان به دست آمد. این دره که در شمال تانزانیا واقع شده است، بلند مدتترین طوالی بقایای انسانی را مشخص میکند که فرضیه شروع تکامل و پیدایش انسان از آفریقا را تقویت میکند. قدیمیترین فسیلی که از دودمان انسانها در این دره کشف شده است به 1.8 میلیون سال قبل بازمیگردد و زیستن سه گونه انسان ماهر، انسان راست قامت و زیجانتروپوس در تنگه الدوای اثبات شده است. این منطقه بیش از 48 کیلومتر وسعت داشته و علاوه بر گونههای انسان اولیه، آثاری از اولین وسایل ساخته شده به دست بشر و همچنین فسیلهایی از حیوانات نیز پیدا شده است.
ارتش سفالین چین
ارتش سفالین چین را میتوان مهمترین کشف تاریخی قرن بیستم نامید که در سال 1974 به دست یک کشاور چینی رقم خورد. در آرامگاه کین شی هوانگ، نخستین فرمانروای چینی و پایه گذار دودمان کین، 8000 سرباز سفالی (شامل سرباز، فرمانده و ...)، 150 رزمنده سوارکار، 500 اسب که 130 تا از آنها دارای ارابه بودند، کشف شد. البته این ارقام به طور قطع تعداد نهایی تمام سازهها نخواهد بود و جالب است بدانید در سالهای اخیر نیز 200 سرباز سفالی دیگر کشف شده است.
باستانشناسان تخمین زدهاند که 720.000 کارگر، مجسمهساز و هنرمند به طور مداوم و طی 40 سال این ارتش حیرت برانگیز را بدون هرگونه تجهیزات خاصی در بین سالهای 246 تا 206 پیش از میلاد ساختهاند. ارتش سفالین تنها به دلیل تعداد بالای مجسمههایش مشهور نیست. زیرا جزئیات بینظیری در ساخت این ارتش چند هزار نفره به کار برده شده که در زمان خود بیمانند بوده است. در واقع سربازهای سفالین در قامت یک سرباز واقعی هستند. قد و اندام آنها یکسان نیست و صورت هیچ یک از 2 سرباز سفالی شبیه به یک دیگر نیست.
کتیبه بیستون
در حوالی شهر کرمانشاه، واقع در رشته کوه زاگرس سنگ نوشتهای بزرگ و با ارزش از دودمان هخامنشیان دیده میشود که قدمت آن به حدود 500 پیش از میلاد مسیح باز میگردد. این کتیبه که هدیهای از هخامنشیان به آیندگان انگاشته میشود به دستور داریوش بزرگ در کوه بیستون حکاکی شده و حاوی اطلاعات تاریخی بسیاری است. این کتیبه توسط جهانگرد انگلیسی، رابرت شیرلی در سال 1598 کشف شد و به طور اجمالی میتوان اهمیت کتیبه بیستون را در2 مورد خلاصه کرد: نخست اینکه کتبیه بیستون بزرگترین سنگنوشته دوران هخامنشی است که همراه با تصویر داستان شورش بردیای دروغین (گئوماتا) و پادشاه نامیدن خود را روایت میکند که به مستندترین حالت ممکن، داریوش بزرگ نحوه بازپسگیری حکومت را از گئوماتا برای همگان توصیف کرده است. دومین دلیلی که این سنگنوشته را بیمانند میکند نوشته شدن آن به سه زبان ایلامی، بابلی و فارسی باستان است.
شهر پمپئی
کشف یک ارتش چند هزار نفره پس از هزاران سال شگفت انگیز است اما نه به اندازه شهر متمدنی که در زیر گدازههای آتشفشان مدفون گشته بود. در سال 79 میلادی طی یک تراژدی بزرگ، آتشفشان کوه وزوو فوران میکند و تمامی ساکنین شهر کشته میشوند.
تا قرنها هیچ نامی از پمپئی باقی نمانده بود تا اینکه در سال 1748 یک مهندس نقشه برداری از حقیقت بزرگ پنهان آگاه میشود و اینگونه یکی از بزرگترین اکتشاف باستانی تاریخ شکل میگیرد. از آنجایی که شهر پمپئی در زیر خاکستر مدفون گشته بود، رطوبت و اکسیژنی وجود نداشت تا به ساختمان و اشیای شهر آسیبی وارد کند، بنابراین گنجینهای غنی از تاریخ تمدن ایتالیا در جنوب این کشور یافت شد. پمپئی یکی از توسعه یافتهترین شهرهای جهان در قرن یکم بشمار میرفت و اکتشافات جالبی مانند کشف نخستین فست فودی جهان از دل این شهر بیرون آمده است.
منابع: toptenz , world-archaeology و persiababylonia